142

ὠφελήσεις ὄντως οὐδέν. Χαράν γάρ ὤν, εἰς οἶκον θλιβομένων καί λυπουμένων εἰσελθεῖν οὐ καταδέχεται, ὡς οὐδ᾿ ἡ φιλαργός μέλιττα εἰς οἶκον καπνοῦ· ἐν ἀμεριμνίᾳ δέ καί ἀγαλλιάσει εὐτρεπισθέντος σου, πάλιν ἔνδον ἐν σοί εὑρεθήσεται, καί τότε ἔασον τόν ∆εσπότην ἀταράχως ἐπί τῆς ψυχῆς σου ὡς ἐπί κλίνης ἐπαναπαύσασθαι.

Καί μή ἄρξῃ πάλιν λέγειν ἐν σεαυτῷ ὅτι, εἰ μή κλαύσω ἐνώπιον αὐτοῦ, ὡς καταφρονητήν με ἀποστραφήσεται. Εἰ γάρ ἐβούλετο εἰς τελειότητά σε ἐλάσαντα ὡς ἔτι μετανοοῦντα κλαίειν, ἀπό μακρόθεν μᾶλλον ὁρώμενός σοι ἤ κρυπτόμενος ἤ καί ἐλλάμπων σε, τοῦτο ἄν πρός κάθαρσιν καί φιλοκαλίαν τῆς σῆς οἰκίας παρέσχε σοι· ἀλλά μετά τήν μετάνιαν καί τήν διά δακρύων σου κάθαρσιν παρεγένετο ἀνάπαυσίν σοι τῶν κόπων καί στεναγμῶν καί χαράν καί εὐφροσύνην ἀντί τῆς λύπης χαρίσασθαι. Στῆθι οὖν, οὐ λέγω σοι μόνον τῷ σώματι ὄρθιος, ἀλλά τοῖς κινήμασι τῆς ψυχῆς καί ταῖς ταύτης ὁρμαῖς. ∆ός ἡσυχίαν, ὡς τοῦ βασιλέως τῶν βασιλευόντων ἐπί τῆς οἰκίας παραγενομένου τῆς σῆς. Εἰπέ πᾶσι μετ᾿ ἐμβριμήσεως τοῖς ἐπί τῆς οἰκίας σου θυρωροῖς, αὐταῖς δή, φημί, ταῖς αἰσθήσεσι· (330) «Ὁ βασιλεύς, φησί, στῆτε καλῶς ἐπί τῶν θυρῶν· στῆτε ἐν ἡσυχίᾳ καί φόβῳ πολλῷ». Μηδείς πρός τῇ θύρᾳ ἐλθών κρούσειε, μή κραυγή τινος ἐγγύς που ἤ μακρόθεν ἐντός εἰσελεύσεται, μή λάθῃ τις ἔνδον εἰσπηδήσας λαθραίως· καί εὐθύς ὁ βασιλεύς καταλιπών ἡμᾶς πάλιν οἰχήσεται». Ταῦτα τοιγαροῦν εἰπών, στῆθι ἐν ἀγαλλιάσει ψυχῆς καί φαιδρότητι, τόν σόν ∆εσπότην τόν ἀπερίγραπτον ἐν σοί περιγραπτόν ἀπεριγράπτως ὁρῶν καί καταμανθάνων τό ἀμήχανον κάλλος αὐτοῦ, κατανοῶν δέ ἀκατανοήτως τό πανάγιον πρόσωπον αὐτοῦ, τό καί ἀγγέλοις καί ἀρχαγγέλοις καί πάσαις ταῖς οὐρανίαις δυνάμεσιν ἀπρόσιτον. Ἐκπλήττου, χαῖρε καί πνευματικῶς σκιρτῶν εὐφραίνου καί ἀγαλλία, προσέχων ἐν εὐλαβείᾳ τί ἄν κελεύσῃ εἰπεῖν ἤ ποιῆσαί σε.

Πρόσεχε τοίνυν τοῖς λεγομένοις σοι. Οὐ γάρ ὡς ἐπίγειοι βασιλεῖς, ἐπιδεής ὤν καί αὐτός τῶν ὑπό χεῖρα, εἰς ἰδίαν θεραπείαν ἤ χρείαν ἐπιζητήσοι τι· ἀνενδεής γάρ ἐστι καί, εἰ μή τούς ἑαυτοῦ δούλους πλουτίσει πρῶτον, οὐ παραγίνεται εἰς τήν οἰκίαν αὐτῶν. Ἐκείνου οὖν, ὥσπερ εἴρηται, ὄντος ἀνενδεοῦς, σέ δέ πλουτίσαντος καί ἀνενδεῆ πεποιηκότος τῇ παρουσίᾳ αὐτοῦ, πρόσεχε τί λαλήσει ἐν σοί ὁ τοσούτου ὕψους ἐκ τοῦ εὐλογημένου κόλπου τοῦ Πατρός ἐξελθών ἀχωρίστως καί ἐκ τῶν οὐρανῶν μέχρι τῆς σῆς ταπεινότητος κατελθών. Οὐ γάρ παρέργως τοῦτό ποτε εὕροις αὐτόν ἐργασάμενον, ἀλλ᾿ ἐπί σωτηρίᾳ καί ἄλλων πολλῶν εἴωθεν ἀεί τοῦτο ποιεῖν ὁ καλός καί φιλάνθρωπος ∆εσπότης ἡμῶν. Εἰ οὖν, ὡς εἴπομεν, τιμήσεις καί ἀποδέξῃ καί δώσεις τόπον καί ἡσυχίαν παράσχῃς αὐτῷ, εὖ ἴσθι ὅτι ἀκούσεις ἐκ τῶν τοῦ Πνεύματος θησαυρῶν τά ἀπόρρητα, οὐκ ἐπί τοῦ στήθους πίπτων τοῦ ∆εσποτικοῦ, (331) καθά τό πρίν ὁ ἠγαπημένος Χριστοῦ Ἰωάννης, ἀλλ᾿ ὅλον ἐνστήθιον φέρων τόν Λόγον τόν τοῦ Θεοῦ· θεολογίας θεολογήσεις καινάς τε καί παλαιάς καί πάσας νοήσεις τάς ἤδη ῥηθείσας καί γραφήσας θεολογίας καλῶς, καί γενήσῃ ὄργανον εὔηχον ὑπέρ ἅπασαν μουσικήν ἀνακρουόμενον καί φθεγγόμενον.

Ἐάν δέ λύπην ποθέν ἐπελθοῦσαν ἐάσῃς προκῦψαι τῆς οἰκίας ἐντός, εὐθύς ἀφίπταται ἡ χαρά· εἰ δέ ὀργήν ἤ θυμόν, αὐτίκα ὑποχωρεῖ ὁ πρᾷος καί γαληνός· εἰ δέ μῖσος καί ἀηδίαν κατά τινος, εὐθύς φεύγει ὁ ἀγάπη κληθείς καί ἀγάπη ὤν αὐτοφυής ἐπ᾿ ἀληθείας καί ἐνυπόστατος· ἐάν φθόνον ἤ ἔριν πλησιάσαι ἀφῇς, ὁ ἀμνησίκακος καί ἀγαθός βδελυξάμενος αὐτά ὅλος ἀφανής γενήσεται. Εἰ δέ καί πονηρίαν ἤ ποικιλίαν μετά περιεργίας ἔξωθεν γνῷ τῆς οἰκίας περιερχομένας καί μή διώξῃς μετ᾿ ὀργῆς συντόμως αὐτάς, ἀλλά πραέως ἴδῃ σε μᾶλλον πρός τάς ἐχθράς αὐτῷ