Sermo XIX. De Diversis Capitulis Nonus. Seu responsio ejusdem S. Episcopi ad Paulum diaconum, De eo quod Dominus Jesus Apostolis: Quia Pater major me est.

0981C 356 Ante istum sacri Evangelii locum, cujus a me intelligentiam fideli studio per litteras exigis, Paule frater, carnis ac spiritus germanitate charissime, plurima Christus Filius Dei vivi de divinitatis suae una et perfecta cum Patre substantia locutus esse cognoscitur, cum diceret Judaeis: Ego et Pater unum sumus (Joan. X, 30) ; cum sancto Philippo 0982A responderet: Qui me videt, videt et Patrem (Joan. XIV, 9) ; cum beatis Apostolis communiter loquere tur: Credite mihi, quia ego in Patre, et Pater in me est (Joan. XIV, 11) . Post haec ergo, et istiusmodi multa, quibus ὁμούσιον se esse cum Patre probavit, et ejusdem essentiae, nunc aliquid illaturus quod robustis in fide mentibus plenitudinem scientiae cumularet, scrupulum dubiis, perfidis fomentum blasphemiae ministraret (quoniam sermo Dei (Luc. XI, 34) positus est in ruinam, et resurrectionem multorum), praemonuit undecim beatos Apostolos, simulque fidei eorum vestigia secuturos, ne ad auditionem proferendi sermonis turbellam mens alicujus pateretur. Ne turbetur, inquit, cor vestrum, neque formidet. Audistis quia ego dixi vobis: vado, et venio 0982B ad vos. Si diligeretis me, gauderetis utique, quia vado ad Patrem: quia Pater major me est (Joan. XIV, 27, 28) .

Hanc habent haeretici Ariani famosissimam quaestionem, qua Filium Dei ore sacrilego, minorem Patre suo esse contendant, ipsius testimonium 357 proferentes, quoniam ait: Quia Pater major me est. Excaecavit eos nequitia cordis eorum (Sap. II, 21) , ne ex antelatis sermonibus rationem dicti hujus agnoscerent; vel potius ne veritatem cognitam sequerentur. Duplex est in Christo substantia; una propria, alia nostra jam sua: id est una Dei, alia hominis. Filius enim Dei, ex quo eum illibata Virgo peperit, de Spiritu sancto conceptum, atque hoc genere nascendi Verbum caro factum est, et habitavit 0982C in nobis (Joan. I) ; idem coepit esse etiam Filius hominis qui in principio erat apud Patrem Filius Dei, utique Deus Verbum. Exinde per incrementa aetatis, Creator temporum proficit in virum perfectum, testante evangelista: Puer autem erescebat, et confortabatur, et implebatur sapientia; et gratia Dei erat in illo (Luc. IV, 40) . Quem profectum 0983A nostro profectui profecisse, intelligens apostolus Paulus aiebat: Donec perveniamus, inquit, omnes in virum perfectum in mensuram aetatis plenitudinis Christi (Ephes. IV. 13) : quamquam perfecta divinitas, quae quod erat semper erit: et sine fine, nullo eguerit incremento. Omnia ergo quaecumque in hac duplici substantia constitutus, vel locutus est, vel fecit, vel pertulit Christus; nunc omnipotentem Dei naturam, nunc infirmam suscepti hominis demonstrabant. Nativitas carnis hominem monstrat; Deum probat inusitatus Virginis partus. Angustum praesepis cunabulum, et obvolutio consueta pannorum, humanam signat infantiam: sed Angelorum voces Deum pastoribus annuntiant esse qui natus est. Nam cum diceret Angelus: Nolite timere: 0983B ecce enim evangelizo vobis gaudium magnum, quod erit omni plebi; quia natus est vobis hodie Salvator, qui est Christus Dominus, in civitate David. Et hoc vobis signum: invenietis infantem pannis obvolutum et positum in praesepi. Subito facta est cum Angelo multitudo exercitus coelestis laudantium Deum et dicentium: Gloria in excelsis Deo, et in terra pax hominibus bonae voluntatis (Luc. II, 10 seq.) . Deinde Herodes persequitur parvulum: sed stellae obsequentis fulgor magnum declarat Deum; quem legati universarum Gentium magi suppliciter adorantes (Matth. II) , coelesti Regi 358 honorificentiam debitam, oblatione mysticorum munerum, deferebant. Annorum duodecim puer Jesus in templo a parentibus anxiis reperitur (Luc. II) ; sed in 0983C verbis eum Sapientiam Dei, doctorum circumsedentium turbae mirantur. Et qui peccatum non fecit, nec dolus inventus est in ore ejus (Is. LIII) , ad Baptismum Joannis quasi homo peccator accedit, nostra in suo corpore crimina abluturus; sed et ibi statim naturae divinae proprietatem vox Patris ejus e coelo intonat dicens: Hic est Filius meus dilectus, in quo bene complacui. Hunc audite (Matth. III, 17) . Ut ad hominem diabolus tentator accedit (Matth. IV) : sed triumphato diabolo statim succedunt Christo tamquam Deo servientium ministeria angelorum. Seditiones furentium Judaeorum declinat frequenter ut homo (Joan. VIII) : sed legiones daemonum quasi servorum, Deus verbi sui fugat imperio (Luc. VIII) . Supra puteum sedet fatigatus ex itinere quasi 0983D homo (Joan. IV) ; sed Samaritanae mulieris occulta reserat quasi Deus, humanarum mentium perscrutator; et non solum reserat, sed etiam lavacro aquae 0984A in aeternam vitam salientis emundat. Emundat autem fideliter supplicantem: Ab occultis meis munda me (Ps. XVIII) : nam dicit ad eum mulier: Domine, da mihi hanc aquam, ut non sitiam amplius (Joan. IV) ; ardore videlicet exstincto peccaminum. Esurire, sitire, fatigari, dormire, hominis est: sed quinque panibus quinque millia hominum satiare, Dei est (Joan. VI) . Et largiri aquam vivam (Joan. IV) , cujus unus haustus bibenti praestet ne ultra jam sitiat, sed sit in eo fons aquae salientis in vitam aeternam, nonnisi Dei est. Et qui labore terreni itineris conficitur velut homo, rursus idem super aquas ambulat quasi Deus. Nam cum Dominus (Matth. XIV) discipulos suos jussisset navigare trans fretum, donec ipse dimitteret turbas; abscedentibus turbis, ascendit 0984B et oravit in monte. Vespere autem cum jam navicula in medio mari fluctibus jactaretur contrario vento commotis (Marc. VI; Joan. VI) , ipse majestatis suae virtute subvectus, ambulabat super terga aequoris, nec plantas gradientis tumens unda tangebat. Periclitantes Apostoli quarta vigilia noctis venientem Christum procul aspiciunt. Petrus rogat: Domine, si tu es, jube me venire ad te super aquas (Matth. XIV, 28) . At ipse, ne quid fideli negaret desiderio, ait: Veni. Et descendens, inquit, Petrus de navicula, ambulabat super aquas ut perveniret ad Jesum. Videns vero ventum validum, timuit: 359 et cum coepisset mergi, clamavit dicens: Domine, salvum me fac. Et continuo Jesus extendit manum, et apprehendit eum, dicens illi: Modicae fidei, 0984C quare dubitasti (Matth. XIV, 29, 30) ? Dum per terram gradiens fatigationem sentit, homo est: sed idem dum secura potestate per fluctus ambulans, Petrum mergentem sublevat, Deus est. Simulque hoc in loco et illud Ariani considerent, quod dubiis in fide Christi, exitialis quaedam sit parata submersio, nisi per confessionem veram supplices ad ejus omnipotentiam convertantur. Alibi quoque dormisse navigans Christus Dominus, a sancto evangelista describitur (Matth. VIII, 24) , cum discipuli in extremo tempestatis discrimine constituti suscitaverunt eum, dicentes: Domine, libera nos, perimus (Ibid. 25) ; quando surgens imperavit vento, et mari, et facta est tranquillitas magna. Dormit ut homo, et exsurgens elementis imperat quasi Deus. Nam tumentes 0984D fluctus verbo compescuit, statimque siluit increpata tempestas, et ad Creatoris sui vocem, plana confestim jacuit inflati gurgitis moles. Sed ne hujusmodi 0985A singula recensendo longius a proposito sermone videar evagari, pauca adhuc ex verbis Domini nostri Jesu Christi adjiciam, ex quibus in ipso et humanae naturae conditionem, et divinam perspicias potestatem. Judaeis dicit: Quid me vultis occidere? hominem, etc. (Joan. VIII, 40) . Et alibi confitentem Petrum, Tu es Christus Filius Dei vivi (Matth. XVI, 16) , beatum pronuntiat, quod dignus fuerit cui hanc fidem Deus Pater infunderet; verum quippe Filium Dei se esse hac elocutione confirmans. Et qui dixerat: Potestatem habeo ponendi animam meam, et potestatem habeo iterum sumendi eam (Joan. X, 18) , rursus ait: Tristis est anima mea usque ad mortem (Matth. XXVI) . Et idem qui ait: Solvite hoc templum, et ego in triduum suscitabo illud (Joan. II, 19) , 0985B iterum dicit: Pater, si possibile est, transfer calicem hunc a me (Luc. XXII) . Ea igitur ratione ipse qui ex persona Dei dixerat: Ego et Pater unum sumus (Joan. X) ; ex persona suscepti hominis dicit: Quia Pater major me est (Joan. XIV) . Jam vero intelligenti quae dicta sunt, sequens explanatio apertius declarabit, qua ex causa dicatur istud quod scribitur, et quidnam sit quod ait: Quia Pater major me est; quamvis evidenter liqueat testimoniis 360 supradictis, Filium Dei sine ullo initio a Patre genitum, postquam nasci ex Maria beata dignatus est, et Deum esse et hominem; et nunc humilia quaeque secundum carnem vel egisse, vel locutum fuisse, vel passum: nunc immensam sublimitatem naturae Dei tam verbis docuisse, quam factis mirabilibus approbasse. 0985C Tamen distinctionis hujus regulam non sequuntur nequissimi Ariani, sed cauponum dolo Judaicorum miscent aquam vino, id est humana divinis; et ita illam meram atque apostolicam fidem adultera permixtione confundunt, Deo ascribentes ignorantiam, infirmitatem, metum, impossibilitatem, 0986A dubitationem, dolorem, esuriem, sitim, lassitudinem, caeterasque hominis passiones; quas Filius Dei absque detrimento divinitatis suae ita cum homine suscepit, atque portavit, ut proprias quidem computaret contumelias quas patiebatur in carne, sed tamen divinitas ejus, vim naturae suae retinens, impassibilis permaneret. Unde sanctus Apostolus (II Cor. XIII) , salvo statu incorruptibilitatis divinae, Dominum majestatis memorat crucifixum. Enimvero ipsius Passio non in divinitatem, quae est impassibilis, sed in ejus hominem celebrata, pereunti mundo subvenit; hujus namque vulnere nos salvi facti sumus. Non quod divinitas ejus vulnerari potuerit, sed quia ipse infirmitates nostras susceperit, et peccata nostra portaverit, ac pro nobis doluerit, secundum Prophetae doctrinam (Is. LIII) : neque 0986B enim ipse infirmatus est, vel peccavit, vel ipse dolores crudelium vulnerum sensit. Nam quomodo fieri poterat, ut qui multiplices aegritudinum morbos praecepti sui potestate curaverat, et mortuis iteratam vitam imperio suo tribuerat; ipse secundum naturam divinam fuerit Passioni subjectus? Sustinebat ergo ut homo contumelias Passionis in carne, et operabatur ut Deus propria auctoritate virtutes. Unde Apostolus ait: Crucifixus est ex infirmitate, sed vivit ex virtute Dei (II Cor. XIII) . Et hinc est illud 361 quod cum ad Passionem deducitur, tactu dexterae suae novam format aurem Malcho (Luc. XXII, 51) , contra patientiae suae propositum, Petri ulciscentis gladio amputatam: et quod pendens in 0986C cruce latroni confitenti paradisum donat (Luc. XXIII) : et quod in sepulcro positus corpora sanctorum resuscitat (Matth. XXVII) : et quod resurgens in ea videtur qua passus fuerat compositione membrorum (Luc. XXIV) , et ad Apostolos intra unum domicilium congregatos, januis clausis ingreditur (Joan. XX) : 0987A et quod coelos ascendens, discipulos fideles non deserit, cum ipsis se permansurum usque ad consummationem saeculi pollicendo (Matth. XXVIII) .

Hanc distinctionem si sequerentur haeretici Ariani, numquam mysterium vitae nostrae in contumeliam Filii Dei converterent, minorem illum Deo Patre blasphemis vocibus asserentes, quem vas electionis aequalem Patri esse testatur; aperiens omnem illam rationem, pro qua Dei Filius qui et homo, dixerit: quia Pater major me est. Hoc, inquit, sentite in vobis quod in Christo Jesu: qui in forma Dei constitutus, rapinam non arbitratus est quod esset aequalis Deo (Philipp. II) . Aequalem testatur Apostolus: minorem conatur asserere Arius. Arbitrio committitur audientium, cuinam credendum censeant: utrum Paulo 0987B apostolo, qui electus a Christo magister Gentium, velut sapiens architectus fundamentum Fidei posuit (I Cor. III) ; quique usque ad tertium coelum raptus audivit arcana coelestia (II Cor. XII) : an exsecrabili Ario, qui principis Constantini temporibus, cum venenato corde confessionem catholicae fidei simularet; ambiens in amicitiam regis, et in gradum presbyterii, unde merito pulsus fuerat revocari; ad similitudinem Judae traditoris, crepuit medius, et effusa sunt omnia viscera ejus (Act. I) , ne sub indumento ovis, lupus ad devorandum gregem Domini introiret. Hujus improbi assertionem sequentes Ariani, exemplum pariter sequentur et mortis. Nos autem qui apostolicam fidem, et doctrinam sequimur, ad explanationem supradictam 362 beatissimi 0987C Pauli, aures nostrarum mentium fideli commodemus affectu. Sequitur enim: sed sese exinanivit (voluntaria scilicet bonitate) humiliando semetipsum. Et adjicitur: formam servi suscipiens, non utique servus effectus: in similitudine, inquit, hominis factus (Philipp. II) . Quod enim factum est, in illo vita est (Joan. I) : nempe illud quod in eo secundum carnem factum est, vita nostra est, ipso testante: Ego veni ut vitam habeant, et abundantius habeant (Joan. X) . Deinde adjecit: et specie inventus ut homo (Philipp. II) ; nam Dei speciem, quanta sit, id est ipsum proprie Deum, nemo vidit umquam (I Joan. IV) . Deinde humiliavit seipsum, factus, inquit, obediens usque ad mortem, mortem 0988A autem crucis (Philipp. II) ; spontanea quippe humilitate cum patris voluntate, volens crucem pertulit, ut mors ejus fieret vita credentium. Propter quod, inquit, exaltavit illum Deus. Quem illum? eum scilicet qui supplicium crucis ac mortis excepit; non singulariter Deum, qui semper excelsus est per naturam. Et donavit illi nomen quod est super omne nomen (Ibid.) . Nomen super omne nomen Deus est; et non utique Deo donatur, ut Deus sit. Nam in principio apud Patrem Filius Deus erat Verbum: sed homo a Filio assumptus promovetur in Deum, ut Filius Dei qui semper fuerat, Deus esset pariter et cum ea substantia quam sumpsit ex Virgine, totus iterum Deus. Ut in nomine Jesu, Dei quippe et hominis, omne genu flectatur coelestium, terrestrium et infernorum; et omnis 0988B lingua confiteatur quoniam Dominus Jesus est in gloria Dei Patris (Ibid.) . Id est, ut post Passionis mysterium, et Ascensionis triumphum, jam totus Dei Filius cum eo quod pro nobis dignatus est assumere, in gloria Dei Patris (in divinitate scilicet naturae suae manens) ab universis coelestium, terrestrium, et infernorum virtutibus adoretur. Prius ergo quam pateretur; priusquam triumphata morte coelos victor ascenderet, priusquam divinitatis paternae in sinum cum tota, qua ex Virgine natus fuerat, substantia remearet; priusquam ab omni creatura rationabili coelestium, terrestrium, et infernorum agnosceretur, atque adoraretur Dominus Jesus in gloria Dei Patris, merito discipulis dicebat: Si diligeretis me, gauderetis utique, quod vado 0988C 363 ad Patrem: quia Pater major me est (Joan. XIV, 28) . Erat enim minor adhuc in carne natus Filius Dei, donec in antiquam gloriam suam suscepti hominis naturam collocaret. Et ideo alibi ex persona ejus dicit ad Patrem: Pater, glorifica me ea gloria quam habui apud te priusquam hic mundus esset (Joan. XVII) . Utique ut gloriam divinitatis, quam Deus apud Deum Patrem Filius ante mundi constitutionem semper habuerat, cum tota nativitatis corporea substantia possideret. Propter hoc ita et post resurrectionem suam loquitur quibusdam de hac dispensatione haesitantibus. O insensati, inquit, et tardi corde ad credendum, in omnibus quae locuti 0989A sunt Prophetae! Nonne haec oportuit Christum pati, et ita introire in gloriam suam (Luc. XXIV) ? Non immerito minorem se esse testatus est, sed in eo loco ubi rationem Passionis, et resurrectionis, et ascensionis suae propriis insinuabat Apostolis. Ne tu, Ariane, sententias ejus quas de perfecta divinitatis substantia ante Passionem locutus est, evacuari posse existimes incredulitatis vernaculae argumento, quo animae tuae salutem perniciosa calliditate interimis. Sermo Christi vel cum de divinitate sua docet, vel cum de incarnatione loquitur, tota claritate distinctus est. Nam et per Prophetas aliter sublimitatem Deitatis suae annuntiat, cum dicit: Audi, popule meus, et loquar: Israel, et testificabor tibi, quod Dominus Deus tuus ego sum (Ps. XLIX) : aliter futurae 0989B incorporationis suae humilitatem designat, cum dicit: Ego autem sum vermis, et non homo: opprobrium hominum, et abjectio plebis (Ps. XXI) . Et post multa, ut ipsius esse omnem textum prophetiae non dubites: Diviserunt, inquit, sibi vestimenta mea, et super vestem meam miserunt sortem (Ibid.) ; quod a crucifigentibus factum de vestimentis Christi evangelistae testantur (Matth. XXVII; Joan. XIX) . Nemo itaque fidelium conturbetur, quod minorem, se in hoc mundo secundum carnem positus, Patre suo dixerit Filius, qui etiam vermi seipsum jam tum per Prophetam comparare dignatus est: et hoc quidem non sine ingentis ratione mysterii Constat enim, sine coitu generantis, futurae apis vermem nasci, cujus labores reges 364 et mediocres ad sanitatem afferunt; sicut 0989C scriptum est. Labores enim Passionis Christi, quem velut apem virginem permansurum Virgo edidit mater, tam reges a regendo (summi videlicet sacerdotes) quam mediocres quique sequentium, vel ordinis Levitici, vel fidelium plebis, in figura corporis 0990A ejus, ac sanguinis, pro salubritate vitae communis afferimus, et agnitam dulcedinem mysteriorum conscio ore testamur: Gustate, et videte, quoniam suavis est Dominus (Ps. XXXIII) . Sed vae haereticis, qui id quod dulce est, amarum conantur asserere, ibi aequalitatem subtrahere de Filio gestientes, ubi totus in gloria Dei Patris manere cognoscitur, consummato mysterio Passionis. Nam sic ait ad beatos Apostolos, Ascensionis ejus majestatis gloriam desiderio mentis audientes: Si diligeretis me, gauderetis utique, quia vado ad Patrem: quia Pater major me est (Joan. XIV) . Declarans quippe, ideo se in utraque substantia, Dei et hominis, post Passionem, resurrectionemque suam, coelos ascensurum, ut is qui ob incarnationis humilitatem, minor se 0990B ipso, et idcirco Patre suo minor videretur in terris, calcato mortis aculeo coelos victor ascendens, aequalis Patri, sicut semper fuerat, permaneret; et idem qui semper Deus, nunc et homo, jam Deus in aeterna Patris gloria constitutus sine fine regnaret. Nam qui prius in imagine, de aqua vinum fecit, cum diceret beatissimae Mariae: Quid mihi et tibi est, mulier? nondum venit hora mea (Joan. II) ; ipse post horam Passionis suae, veritatem praemissi aenigmatis eatenus consummavit, ut sane incarnationis aqua vinum fieret Deitatis; quod haeretici adulterantes verbum, Dei, adhuc velut aquam vino permiscent, cum totus Dominus Jesus, et quod ex Deo Patre est, et quod ex Virgine matre est, Deus sit unigenitus 365 in gloria Dei Patris: quoniam quidem 0990C Deus diminutus non est in homine, sed homo proficit in Deum; ut sicut Verbum caro factum est, et habitavit in nobis (Joan. I) , ita caro Deus fieret, et habitaret in coelis. Unde consequenter addidit: Et nunc, inquit, dixi vobis antequam fiat, ut cum factum 0991A fuerit, credatis (Joan. XIV, 29) : id est, ideo dixi, si diligeretis me, laetari vos oporteret quod ad Patrem pergerem, quia pater major me est, ut cum factum fuerit, credatis aequalem. Cum factum fuerit: quid? illud utique; cum post passionem meam coelos ascendero, in illa gloria quam cum Patre, et apud Patrem semper habui permansurus. Ideo postquam resurrexit a mortuis, quidam dubitantes increpantur ab ipso; et audiunt, oportuisse haec omnia pati Christum, et ita introire in gloriam suam, quam se ante constitutionem mundi semper possedisse testatus est. Quapropter Apostolus: Etsi cognovimus, inquit, secundum carnem Christum: sed jam nunc non novimus (II Cor. V, 16) . Est enim Deus et homo, utrumque jam Deus in Dei Patris dextera constitutus, quoniam 0991B calix in manu Domini vini meri plenus est mixti. Et inclinavit ex hoc in illud: verumtamen faex ejus non est exinanita (Ps. LXXIV) . Et quamquam sciam, charissime, psalmi hujus textum alio sensu, et quidem rationabili, fuisse a prioribus explanatum; ego tamen pro libertate fidei, opportunitatem dictorum secutus, traxi ad incarnationis Dominicae sacramentum. Nam sic vel inclinatus, vel humiliatus est Deus in homine, ut permanens Deus esset quod fuerat, hominemque, propter quem se humiliaverat, exalterat; quia ita Verbum caro factum est, ut habitaret in nobis (Joan. I) ; et ita rursus homo in Deum conversus est, ut in Deum quidem promotam, naturae tamen suae substantiam retineret. Atque ideo Propheta ait: Quoniam calix in manu Domini 0991C vini meri plenus est mixti: et inclinavit ex hoc in illud: verumtamen faex ejus non est exinanita. Vini, inquit, meri plenus est mixti (Ps. LXXIV) . Et mixtum perhibet vinum, et illud ipsum merum testatur esse, ut eumdem credamus Deum, quem pro nobis et hominem confitemur. Nam quem inclinatum nuntiat, pariter dicit et plenum; ut is qui sese exinanivit 366 formam servi accipiens, plenus Deus esse non desinat. Habitavit enim in Christo omnis plenitudo divinitatis corporaliter (Coloss. II) , et de plenitudine ejus nos omnes accepimus, gratiam pro gratia (Joan. I, 16) . Hunc vero calicem bibent, inquit, 0992A et peccatores terrae (Ps. LXXIV) . Recte juxta hunc intellectum ait: bibent et peccatores terrae; quia peccatores coeli ex Angelis daemones facti, salutis poculum bibere non merentur: terrae autem peccatores contra venena daemonum, morbosque vitiorum, calicem salutis accipient, et nomen Domini invocabunt (Ps. CXV) . Omnis enim quicumque invocaverit nomen Domini, salvus erit (Rom. X) . Ideo vero calix iste peccatoribus bibendus tribuitur, quia non est opus sanis medico, sed male habentibus. Non veni, inquit, vocare justos, sed peccatores ad poenitentiam (Matth. IX) : tales enim sapientia Dei ad istum cratera salutiferae mixtionis invitat, cum sublimi voce hortatur, ac dicit: Quisquis est insipiens, divertat ad me. Et egentibus sensu ait: Venite, 0992B edite de meis panibus, et bibite vinum quod miscui vobis (Prov. IX) . Ob hoc autem invitatur insipiens a sapientia Dei, ut fiat sapiens; et peccator, ut convertatur ac vivat.

Ad istud poculum divinae misericordiae universi generaliter convocamur: Omnes enim peccaverunt, ut ait Apostolus, et egent gloria Dei. Quod si omnes peccaverunt, et egent gloria Dei (Rom. III, 23) (majestatis quippe ejus medela), quos tandem dicemus sanos, quibus medici officium necessarium non sit, nisi forte illos qui ab ipso jam curati, medicina ultra non indigent? Caeterum nemo sanctorum medicina Christi non indiguit, cum sanctos eos nonnisi fides ejus effecerit, sicut scriptura testatur in epistola Pauli beatissimi ad Hebraeos (Hebr. XI) . Et idcirco gratias referens idem praedicabat Apostolus: 0992C Fidelis, inquit, sermo, et omni acceptione dignus, quod Christus Jesus venit in hunc mundum peccatores salvos facere; quorum ego sum primus (I Tim. I) . Nec sibi aliquis de salute propria sine Dei Christi munere blandiatur, quando Vas electionis priorem se fatetur esse omnium peccatorum. Quotquot igitur ex peccatoribus 367 congregati, bibere fidem Christi meruimus, participes altaris effecti, et donum charismatis consecuti, cum voce exsultationis et confessionis, Dei munera praedicemus dicentes: Parasti in conspectu meo mensam adversus eos qui tribulant me. Impinguasti in oleo caput meum: et poculum 0993A tuum inebrians quam praeclarum est (Ps. XXII) ! ut possimus, misericordia Domini subsequente, habitationem domus ejus perpetuam promereri ab ipso Dei Filio sempiterno, cujus regni non erit finis, quia vicit mortem, et perpetuo regnat in saecula saeculorum. Amen.