Patrologiae Cursus Completus
Elenchus Rerum Quae In Hoc Volumine Continentur.
Elenchus Rerum Quae In Hoc Volumine Continentur.
Dissertatio Prima Ad Sancti Cypriani Epistolam Octavam, Auctore Dodwello, De Visionibus, Utque Visionum Suarum Fidem Comprobarint Veteres, Etc.
Dissertatio Secunda Ad Sancti Cypriani Epistolam Quartam Vigesimam, Auctore Dodwello. De Presbyteris Doctoribus, Doctore Audientium Et Legationibus Ec
Dissertatio Tertia De Secundo Martyrii Baptismo, Auctore Dodwello.
Dissertatio Tertia De Secundo Martyrii Baptismo, Auctore Dodwello.
De Sixto II. Rom. Pontifice XXIII, Notitia Historica.
De Sixto II. Rom. Pontifice XXIII, Notitia Historica.
Sixti Papae II Epistolae Dubiae.
Sixti Papae II Epistolae Dubiae.
Ex Gratiano (2 q. 6 et 3 q. 6).
Ex Eodem Ut Supra. Super appellatione, alterius provinciae judices audire non oportet.
Epistolae Quae Ad Sixtum II, Papam Et Martyrem Attinent.
Epistolae Quae Ad Sixtum II, Papam Et Martyrem Attinent.
Epistolae I. Dionysii Alexandrini Episcopi Ad Sixtum Papam Fragmenta.
Et aliquanto post prosequitur Dionysius.
Epistolae II Dionysii Alexandrini Episcopi Ad Philemonem Sixti Presbyterum Fragmenta.
Deinde, inquit Eusebius, nonnulla de omnibus haeresibus interlocutus subdit.
Rursus hac quaestione abunde ventilata subjicit.
Epistolae IV, Dionysii Alexandrini Episcopi Ad Sixtum II. Papam Fragmentum.
Notitia Scriptorum Quorumdam Quae Ad Sixtum Attinent.
Notitia Scriptorum Quorumdam Quae Ad Sixtum Attinent.
De Sancto Dionysio Romano Pontifice Prolegomena.
De Sancto Dionysio Romano Pontifice Prolegomena.
Articulus Primus. Ejus vitae historia.
Articulus III. Doctrina S. Dionysii Romani Pontificis.
§ I.— De sanctissima Trinitate.
§ II.— De Consubstantialitate Verbi.
Epistolae I, Seu Operis Dionysii Papae Adversus Sabellianos Fragmentum.
Epistolae I, Seu Operis Dionysii Papae Adversus Sabellianos Fragmentum.
Monitum In Subjecta Fragmenta.
Monitum In Subjecta Fragmenta.
Epistolae II Dionysii Alexandrini Episcopi Ad Dionysium Romanum, Seu Operis quod Elenchus et Apologia inscribebatur, fragmenta.
De opere ipso haec retulit S. Athanasius.
Epistolae
Concilium Romanum In Causa Dionysii Alexandrini, De Sabellianismo Accusati. Habitum Anno CCLXIII, Tempore Dionysii Papae .
Alexandrinae Synodi Dionysii Ex Libello Synodico.
De S. Felice Romano Pontifice, Notitia Historica.
De S. Felice Romano Pontifice, Notitia Historica.
Fragmentum
S. Felicis Papae I Et Martyris Epistolae Dubiae Quatuor.
S. Felicis Papae I Et Martyris Epistolae Dubiae Quatuor.
Epistola I. Ad Paternum Episcopum. De judiciis et accusationibus et defensionibus sacrorum ordinum.
Epistola II. De Auctoritate Judicis Sedis Apostolicae, Et De Episcopis Accusatis .
Epistola III. Ad Benignum Episcopum.
Epistola IV . Ad Maximum Episcopum Et Clericos De Christi divinitate et humanitate fragmentum.
De Sancto Eutychiano Papa Notitia Historica.
De Sancto Eutychiano Papa Notitia Historica.
De Decretis Eutychiano Adscriptis. (Ex D. Coustantio desumpt.)
De Decretis Eutychiano Adscriptis. (Ex D. Coustantio desumpt.)
Eutychiani Papae Exhortatio Ad Presbyteros Ex Antiquo Codice Vaticano.
Eutychiani Papae Exhortatio Ad Presbyteros Ex Antiquo Codice Vaticano.
Sancti Eutychiani Papae Et Martyris Epistola Et Decreta Dubia.
Sancti Eutychiani Papae Et Martyris Epistola Et Decreta Dubia.
Epistola I . Ad Joannem Et Ad Omnes Episcopos Beoticae Provinciae. De fide Incarnationis Domini.
Epistola II. Ad Episcopos Per Siciliam Constitutos.
Decreta Eutychiani Papae, Si In Ipso Eutychiani Nomine Error Non Est, Quae Non Habentur In Prioribus, A Labbeo Desumpta Ex Gratiano Et Ivone Et Aliis.
Primum. Non est obediendum episcopo, qui pro haereticis missam canere jubet.
Secundum. Abbatissa praesumens velare virginem, vel viduam, excommunicetur.
Tertium. Fidelium consortio careat, qui poenitentiam perjurii agere noluerit.
Quartum. Membra detruncans, domos incendens, absque judiciali auctoritate excommunicetur.
Quintum. In potestate fidelis sit, post baptismum recipere uxorem quam ante dimiserat.
Sextum. Fidelis infidelem discedentem sequi non cogitur.
Septimum. Synodale juramentum.
Nonum. (Ex eodem, capite tertio.) Quod episcopi et Dei ministri ebrietate non debeant gravari.
Decimum. (Ex eodem, capite decimo.) Quales personae sacerdotum epulis interesse debeant.
Synodus Mesopotamica Archelai.
Synodus Mesopotamica Archelai.
De S. Caio Romano Pontifice Notitia Historica.
De S. Caio Romano Pontifice Notitia Historica.
De Decreto Unico Quod Caio Adscribitur, Circa Ordinandos.
De Decreto Unico Quod Caio Adscribitur, Circa Ordinandos.
Epistola Caii Papae Ad Felicem Episcopum. Quod Pagani Non Possint Christianos Accusare: De Accusatione Episcopi, Ejusque Accusatoribus, De Expoliation
De Commodiano Gazaeo, Origine Afro, Prolegomena.
De Commodiano Gazaeo, Origine Afro, Prolegomena.
Articulus I. Ejus Vitae Synopsis.
Articulus II. De libello quem Commodianus composuit.
Articulus III. De Commodiani editionibus.
Articulus IV De Antonio Carminis adversus gentes auctore.
Commodiani Instructiones Adversus Gentium Deos Pro Christiana Disciplina: Per Litteras Versuum Primas.
VII.—De Septizonio Et Stellis.
XI.—Apollo Sortilegus, Falsus.
XVIII.—De Ammudate Et Deo Magno.
XXIV.—Inter Utrumque Viventibus.
XXV.—Qui Timent, Et Non Credent.
XXVI.—Repugnantibus Adversus Legem Christi Dei Vivi.
XXVII.—Stulte Non Permoreris Deo.
XXXIV.—Item Gentilibus Ignaris.
XXXV.—De Ligno Vitae Et Mortis.
XXXVII.—Qui Judaeidiant Fanatici.
XLII.—De Populo Absconso Sancto Omnipotentis Christi Dei Vivi.
XLIII.—De Saeculi Istius Fine.
LVII.—Saecularia In Totum Fugienda.
LVIII.—Christianum Talem Esse.
LIX.—Matronis Eeclesiae Dei Vivi.
LXI.—In Ecclesia, Omni Populo Dei.
LXIV.—De Zelo Concupiscentiae.
LXXVI.—De Fabulosis Et Silentio.
Antonii. Carmen Adversus Gentes.
Antonii. Carmen Adversus Gentes.
De Sancto Victorino Episcopo Petavionensi Et Martyre Prolegomena.
De Sancto Victorino Episcopo Petavionensi Et Martyre Prolegomena.
Articulus I. Ejus vitae Synopsis.
Articulus II. De scriptis S. Victorini Episcopi et Martyris sinceris.
Articulus III. De sancti Victorini operibus aut dubiis aut suppositiis.
Articulus IV. Observationes theologicae in genuina S. Victorini opuscula et editionum recensio.
S. Victorini Martyris, Petavionensis Episcopi, Qui Vergente Ad Finem Saeculo Tertio Floruit, Fragmentum.
Incipit Tractatus Victorini, De Fabrica Mundi.
Explicit Tractatus Victorini De Fabrica Mundi.
Primus ex codice Lambethano edidit Gul. Cavius in
Sancti Victorini Episcopi Petavionensis Et Martyris Scholia In Apocalypsin Beati Joannis .
Sancti Victorini Episcopi Petavionensis Et Martyris Scholia In Apocalypsin Beati Joannis .
De Magnete Presbytero Notitia Historica, Cum Fragmento, Ex D. Lumper Desumpta.
De Magnete Presbytero Notitia Historica, Cum Fragmento, Ex D. Lumper Desumpta.
Articulus Primus. Ejus Vitae Synopsis.
De Arnobio Afro Notitia Historica.
De Arnobio Afro Notitia Historica.
Dissertatio Praevia In septem Arnobii disputationum Adversus Gentes Libros. (Auctore Dom Le Nourry.)
Dissertatio Praevia In septem Arnobii disputationum Adversus Gentes Libros. (Auctore Dom Le Nourry.)
Caput Primum. Analysis horum librorum.
Articulus Primus. Analysis libri primi.
Articulus II. Analysis libri secundi.
Articulus III. Analysis libri tertii.
Articulus IV. Analysis libri quarti.
Articulus V. Analysis libri quinti.
Articulus VI. Analysis libri sexti.
Articulus VII. Analysis libri septimi.
Caput Secundum. De auctore et aetate horum librorum, ac qua ratione ab illo compositi.
Articulus IV. De quibusdam erroribus Arnobio adscriptis.
Articulus V. De variis horum librorum codicibus manuscriptis et editionibus.
Articulus VI. De variorum in hos libros notis et observationibus.
Caput IV. Examinantur alia Arnobii argumenta, quibus christianae religionis veritatem demonstrat.
Caput V. Ethnicorum adversus christianae religionis veritatem argumenta examinantur.
Caput VII. Examinantur asserta ab Arnobio christianae religionis documenta ac primum de Deo.
Articulus III. Utrum sana sit Arnobii de ira Dei sententia.
Articulus IV. Utrum Arnobius crediderit Deum esse omnium cum poenae tum culpae malorum auctorem.
Caput VIII. De summa Christi divinitate et incarnationis ejus mysterio.
Articulus Primus. Quam validis argumentis Arnobius supremam Christi divinitatem asserat et vindicet.
Articulus II. Quam luculenter Arnobius docuerit Christum tam verum Deum fuisse, quam hominem.
Articulus III. De christianorum precibus pro mortuis.
Caput XI. Examinantur priora Arnobii argumenta, quibus ethnicorum religionem falsam esse demonstrat.
Caput XXI. De templis gentilium.
Caput XXII. De Deorum simulacris et imaginibus.
Caput XXIII. De gentilium sacrificiis.
Caput XXV. Quam exigua et exilis sit hominum scientia.
Articulus IV. De verbis barbaris, obsoletis, inusitatis, aut obscuris, quibus Arnobius usus est.
Arnobii Afri Disputationum Adversus Gentes Libri Septem.
Arnobii Afri Disputationum Adversus Gentes Libri Septem.
Appendix Ad Arnobii Afri Disputationum Adversus Gentes Libros Septem, Auctore J. Conrado Orellio.
Appendix Ad Arnobii Afri Disputationum Adversus Gentes Libros Septem, Auctore J. Conrado Orellio.
Index Primus Scriptorum Qui Ab Arnobio Citantur.
Index Primus Scriptorum Qui Ab Arnobio Citantur.
Index II Rerum.
Index III Vocum Ac Locutionum Praecipuarum.
Index III Vocum Ac Locutionum Praecipuarum.
Praefatio.
Segmentum. Quod codex ms. Regius Arnobianus, ex eoque romana editio adtextum habet ad initium capitis 41, libri VII, nostrae editionis post verba:
Supplementum Adnotationum In Arnobii Afri Libros VII Adversus Gentes.
Supplementum Adnotationum In Arnobii Afri Libros VII Adversus Gentes.
Syllabus Rerum Quae In Hoc Tomo Continentur.
Articulus Primus. Quomodo veritas christianae religionis ab Arnobio demonstretur dirissimis, et hactenus inauditis pene innumerabilium cujuslibet sexus, aetatis, et conditionis martyrum suppliciis, ad extremum usque vitae spiritum pro Christi confessione constantissime toleratis.
0416B Aliud ad asserendam christianae religionis veritatem argumentum ducit Arnobius ex suppliciis, quae pro illius defensione innumeri martyres cujusvis conditionis, aetatis, et sexus ad extremum usque spiritum, et mortem crudelissimam constantissime perpessi sunt. Quae vero, quantaque, et quam horrenda atque immania fuerint haec supplicia, ab Arnobio nostro discas velim. Sic autem ille Ethnicos palam alloquendo, ea exponit, ut nemo possit fidem ei derogare: «Vos ipsi,» inquit (Arnob., lib. I, pag. 14, et lib. IV, pag. 138) , «cum libido incesserit saeva, exuitis nos bonis, exterminatis patriis sedibus, irrogatis supplicia capitalia, torquetis, dilaceratis, exuritis, et ad extremum nos feris et belluarum laniatibus objectatis.» Videsne quantis cruciatibus, bonorum exspoliatione, 0416C exsilio, distractione membrorum, igne, flammis, ferarum ac belluarum laniatibus ethnici christianos ad ejurandam suam religionem cogere nequidquam tentabant. Quamobrem ille alio in libro ubi ethnicorum sacra exagitat, in eos sic invehitur: «Ad haeccine sacra flammis, exiliis, coedibus, atque reliquo genere suppliciorum compellitis, et crudelitatis metu (Arnob., lib. V, pag. 177) ?» Intelligis sane his verbis, reliquo genere suppliciorum, quaelibet etiam atrocissima, quae incredibilis ethnicorum, seu potius daemonum, feritas et rabies excogitare potuit, suppliciorum genera comprehendi. Sed quid interpretatione opus est, ubi haec aperte ab illo explicantur: «Studiis,» inquit, «facere quid pervicacibus possumus? Quid intentantibus gladios, novasque excogitantibus 0416D poenas?» (Idem., lib. VI, pag. 197.) Eas haud dubie poenas, quas nullus quantumvis barbarus, ac ferus, omnisque humanitatis expers homo hactenus excogitare et fingere potuerat.
Neque raro quidem, sed saepissime dirissimis ejuscemodi cruciatibus vexatos, necatosque fuisse christianos his auctor noster haud obscuris verbis significat: «Si totidem nos modis, totidemque sententiis,» atque ipsimet Ethnici, «deorum vestrorum subrueremus fidem; nulli esset dubium quin ira et rabie concitati, ignes, feras et gladios, atque alia postularetis suppliciorum in nos genera, quibus sitim soletis vestram nostri sanguinis appetitione proluere» (Idem., lib. III, pag. 1221) .
0417A Ex hoc autem vel solo Arnobii nostri testimonio facile colliges quanta fuerit illius adhuc tempore martyrum multitudo. Quod quidem ideo obiter notamus, ut quam falsa sit de corum paucitate opinio omnes intelligant.
Sed agedum, atque Arnobium nostrum adhuc audiamus, de cujuslibet conditionis, aetatis ac sexus martyribus disserentem: «Ab dominis,» ait ille (Idem., lib. II, pag. 44 et seqq.) , «se servi cruciatibus affici, quibus statuerint, malunt, solvi conjuges matrimoniis, exhaeredari a parentibus liberi, quam fidem rumpere christianam, et salutaris militiae sacramenta deponere.» Tantum autem abest, ut tot tantisque cruciatibus ethnici christianorum fidem labefactaverint; quin potius illa altiores semper, Arnobio teste, 0417B egerit radices, ac firmius stabilita, cum majori martyrum numero, magis semper creverit. Quapropter hunc ille pergit in modum: «Cum genera poenarum tanta sint a vobis proposita religionis hujus sequentibus leges, augeatur res magis, et contra omnes minas, atque interdicta formidinum animosius populus obnitatur, et ad credendi studium prohibitionis stimulis excitetur.» (Idem, pag. 45.)
Neque est profecto, quod quis suspicetur id ab illo temere et falso dictum, aut nimis exaggeratum. Non minus etenim luculenter Tertullianus: «Nec quidquam,» ait, «proficit exquisitior quaeque crudelitas vestra; illecebra est magis sectae. Plures efficimur, quoties metimur a vobis: semen est sanguis christianorum . . . . . Nec tantos inveniunt verba vestra discipulos, 0417C quantos christiani factis docendo. Illa ipsa obstinatio, quam exprobratis, magistra est. Quis enim non contemplatione ejus concutitur ad requirendum quid intus in re sit? Quis non, ubi requisivit, accedit; ubi accessit, pati exoptat (Tertullian., Apologet., cap. 50) ? Nemo autem id ipsi, parum attenta mente scribenti, excidisse putet. Alio siquidem in libro eadem repetit: «Nec deficiet haec secta, quam tunc magis aedificari scias, cum caedi videtur. Quisque enim tantam tolerantiam spectans, ut aliquo scrupulo percussus, et inquirere accenditur quid sit in causa, et ubi cognoverit veritatem, et ipse statim sequitur.» (Idem., libr. ad Scapul.. cap. 5) . Sed de his fusius, ubi de utroque illo Tertulliani libro, disputabimus.
Eadem argumentatione et Leo Magnus, et alii nostri 0417D scriptores christianae religionis veritatem, uti nemo nescit, evidentissime demonstrarunt (Leo Magn., serm. I, de Ss. Petr. et Paul.) . At prae caeteris Lactantius, Arnobii nostri discipulus, eam contra Ethnicos urget, ac quaedam eorumdem gentilium objecta, quibus illius vim et robur infirmare conabantur, diluit, ac quemadmodum suo loco videbimus, penitus subvertit (Lactant., lib. V, de Inst., cap. 13, pag. 494, et cap. 19, pag. 518.) .
Nunc itaque quam conclusionem inde eliciat Auctor noster, si lubet, expendamus: «Numquid,» inquit (Arnob., lib. II, pag. 45) , «haec fieri passim et inaniter creditis? Fortuitis incursibus assumi has mentes? Itane istud non divinum et sacrum est, aut sine 0418A Deo, eorum tantas animorum fieri conversiones; ut cum carnifices, unci, aliique innumeri cruciatus, quemadmodum diximus, impendeant credituris, veluti quadam dulcedine, atque omnium virtutum amore correpti, cognitas accipiant rationes, atque mundi omnibus rebus praeponant amicitias Christi?» Tot, ille ait, tamque diversa exquisitissimarum, ac ferme incredibilium poenarum genera, ab infirmis adeoque fragilis naturae viris et mulieribus tamdiu, tantaque animi fortitudine, divino sine auxilio tolerari non potuerunt.
Praeceptori suo adhuc suffragatur proxime laudatus a nobis Lactantius: «Nam cum videat vulgus,» ait ille, «dilacerari homines variis tormentorum generibus, et inter fatigatos carnifices invictam tenere 0418B patientiam, existimant id quod res est, nec consensum tam multorum, nec perseverantiam morientium vanam esse, nec ipsam patientiam sine Deo cruciatus tantos posse sustinere» (Lactant., lib. V, cap. 13, pag. 495) . Vides itaque quam diserte ille post Arnobium nostrum, ac citatum a nobis alibi Minucium Felicem (Dissert. in Minuc., cap. VI, art. 3.) , asseveret inspiratam ab ipsomet Deo illam mirabilem prorsus martyrum patientiam. Atqui Deus hanc divinam suam opem, et auxilium extraordinarium iis tantum confert, qui vero ejus cultui, veraeque religioni mancipati sunt, non autem aliis, qui illum spernunt, repellunt, et ei semper adversantur. Alias enimvero ille sibi ipsi contrarius esset. Christianorum ergo, qui, Deo opitulante, tot tantaque, pro 0418C tuenda suae religionis professione, tam constanter passi sunt, verus gratusque erat Deo cultus, ac vera etiam eorum, quemadmodum falsa ethnicorum religio esse debebat.