50

σώματι ἡμῶν ψυχή δείκνυται τό ζῇν αὐτῷ παρέχουσα, ἔσται καθ' ἑαυτήν ἡ ψυχή ἐκ τῶν ἐναντίων γνωριζομένη.

Εἰ οὐσία ἐστίν ἡ ψυχή. Ὅτι μέν οὐσία ἐστί δείκνυται οὕτως. Πρῶτον μέν, ὅτι ὁ τῆς οὐσίας ὅρος καί

ἐπ᾿ αὐτῇ εἰκότως ἄν λεχθείη, ἐπειδή οὕτως οὐσία ἐστί, τό ταυτόν καί ἕν ἀριθμῷ τῶν ἐναντίως παρά μέρος εἶναι δεκτικόν. Ὅτι δέ ἡ ψυχή, αὐτή τῆς ἰδίας φύσεως μή ἐξισταμένη τά ἐνάντια ἐπιδέχεται κατά μέρος, παντί που δῆλον. ∆ικαιοσύνη γάρ καί ἀδικία· ἀνδρεία τε καί δειλία· σωφροσύνη τε καί ἀκολασία, ἐν αὐτῇ θεωροῦνται ἐναντία ὄντα. Εἰ τοίνυν ἰδίωμα οὐσίας τό τῶν ἐναντίων εἶναι παρά μέρος δεκτικόν· δείκνυται δέ καί ἡ ψυχή τοῦτον ἐπιδεχομένη τόν ὅρον, οὐσία ἄρα ἡ ψυχή. Ἔπειτα δέ καί τοῦ σώματος οὐσίας ὄντος, καί τήν ψυχήν ἀνάγκη οὐσίαν εἶναι. Οὐδέ γάρ οἷον τε τό μέν ζωοποιούμενον εἶναι ἐνούσιον· τό δέ ζωοποιοῦν, ἀνούσιον εἶναι· εἰ μή τις καί τό μή ὄν τοῦ ὄντος αἴτιον φήσειεν εἶναι· ἤ πάλιν τό ἐν ᾧ τήν ὕπαρξιν ἔχον, καί ὅ ἄνευ τοῦ εἶναι μή δυνάμενον, αἰτίαν ἐκείνου εἶναι ἐν ᾧ ἐστι, μανείς τις εἴποι.

15Γ_208 Εἰ ἀσώματος ἡ ψυχή. Ὅτι μέν ἐν τῷ σώματί ἐστιν ἡ ψυχή, ἀνωτέρω ἐδείχθη. ∆εῖ τοίνυν εἰδέναι

πῶς ἐστιν ἐν τῷ σώματι· καί εἰ μέν παράκειται αὐτῷ ὡς ψηφίς ψηφίδι, σῶμα μέν ἔσται ἡ ψυχή· ὅλον δέ τό σῶμα οὐκ ἔσται ἔμψυχον· μέρει γάρ τινι περικείσεται. Εἰ δέ μέμικται ἤ κέκραται, πολυμερής ἄν λέγοιτο ἡ ψυχή, καί οὐχ ἁπλῆ, τοῦ δέ τῆς ψυχῆς λόγου ἐκβεβλημένη. Τό γάρ πολυμερές, καί διαιρετέον ἐστι, τό δέ διαιρετόν, καί διαλυτόν· τό δέ διαλυτόν, σύνθετον· τό δέ σύνθετον, τριχῆ διαστατόν· τό δέ τριχῆ διαστατόν, σῶμα· σῶμα δέ σώματι προστιθέμενον, ὄγκον ποιεῖ. Ἡ δέ ψυχή ἐν τῷ σώματι οὖσα οὐκ ὄγκον ποιεῖ, 0357 ἀλλά μᾶλλον ζωοποιεῖ· οὐκ ἄρα ἔσται σῶμα ἡ ψυχή, ἀλλ᾿ ἀσώματος.

Ἔτι, εἰ σῶμα ἡ ψυχή, ἤ ἔνδοθεν κινεῖται, ἤ ἔξωθεν· οὔτε δέ ἔξωθεν κινεῖται· οὐ γάρ ὠθεῖται, ἤ ἕλκεται ὡς τά ἄψυχα· οὔτε δέ ἔσωθεν κινεῖται ὡς τά ἔμψυχα· ἄτοπον γάρ ψυχῆς ψυχήν λέγειν. Οὐκ ἔσται οὖν σῶμα· ἀσώματος ἄρα.

Καί πάλιν, εἰ σῶμα ἐστιν ἡ ψυχή, καί τάς ποιότητας αἰσθητάς ἔχει, καί τρέφεται· ἀλλ᾿ οὐ τρέφεται· καί εἰ τρέφεται οὐ σωματικῶς τρέφεται ὡς τό σῶμα, ἀλλ᾿ ἀσωμάτως· λόγῳ γάρ τρέφεται. Οὐ τοίνυν τάς ποιότητας αἰσθητάς ἔχει. Οὐ γάρ ὁρᾶται οὔτε δικαιοσύνη, οὔτε ἀνδρεία, οὔτε τῶν τοιούτων οὐδέν. Τῆς γάρ ψυχῆς αἱ ποιότητες αὗται· οὐκ ἔστιν οὖν σῶμα· ἀσώματος ἄρα.

Εἰ ἁπλῆ ἡ ψυχή. ∆είκνυται τοίνυν ὅτι ἁπλῆ ἡ ψυχή, ἐξ ὧν μάλιστα καί ἀσώματος ἀπεδείχθη.

Εἰ γάρ σῶμα οὐκ ἔστι· σῶμα γάρ ἅπαν σύνθετόν ἐστι· τό συγκείμενον, ἐκ μερῶν σύγκειται· οὐκ ἄν οὐδέ πολυμερής 15Γ_210 ἔσται· ἀσώματος δέ οὖσα, ἁπλῆ ἐστιν, ἐπειδή καί ἀσύνθετος.

Εἰ ἀθάνατος ἡ ψυχή. Ἀκολουθεῖν οἶμαι δεῖν τῷ ἁπλῷ, τό ἀθάνατον· καί ὅπως, ἄκουσον. Οὐδέ τῶν

ὄντων αὐτό ἑαυτοῦ φθαρτικόν ἐστιν, ἐπεί οὐκ ἄν οὔτε ἐξ ἀρχῆς συνέστη. Τά γάρ φθειρόμενα, ἐκ τῶν ἀναντίων φθείρεται. ∆ιό πᾶν φθειρόμενον, διαλυτόν ἐστι· τό δέ διαλυτόν, σύνθετον· τό δέ σύνθετον, πολυμερές· τό δέ ἐκ μερῶν συγκείμενον, δηλονότι ἐκ διαφόρων σύγκειται μερῶν· τό δέ διάφορον, οὐ ταυτόν· οὐκοῦν, ἡ ψυχή