IN DUOS LIBROS PERIHERMENIAS, OPERIS SECUNDI, QUOD APPELLANT, QUAESTIONES OCTO

R. P. F. LUCAE WADDINGI HIBERNI CENSURA

Hae quaestiones octo, nusquam hactenus impressae, repertae sunt In tribus codicibus vetustis MSS. Primus habetur In Bibliotheca Vaticana, pluteo 20. num. 870. Secundus In Bibliotheca Monasterii S. Mariae de Populo, In Urbe celeberrimi. Tertius In Aniciana Collegii Ordinis S. Benedicti. Primus et secundus Ita praefigunt, Quaestiones Joannis Scoli super librum primum de Perihermeniis, secundum aliam reportationem. Tertius codex Ita habet, ad finem Commentariorum primi libri, quos prae manibus excusos habemus, Expliciunt quaestiones primi Operis primi libri Perihermenias Aristotelis. Deinde subjungit tractatum,et in fine Ita subscribit, Explicit liber primus Perihermenias Aristotelis, et secundi Operis Doctoris Subtilis. Sane stylus, et methodus reliquis hujus Operis quaestionibus cohaerent. Videtur Doctor expleto primo opere, maturius, et dum per otium licuit, goblala occasione opus ponderosius expendendi has quaestiones adiunxisse.

PROOEMIUM AUCTORIS

Sicut dicit Philosophus 3. de Anima, text com. 21. duplex est operatio intellectus; una quae dicitur indivisibilium intelligenlia,secundum quam dicitur intellectus formare conceptus simplices : alia est operatio intellectus, secundum quam componit, et dividit : et dicitur compositio, vel divisio . Istis duabus operationibus additur tertia, quae est discurrere ab uno in aliud: ut a notis ad ignota. De illis, quae cadunt sub prima operatione intellectus est liber Praedicamentorum: quia determinare de illa, est proprium determinantis de anima ; quia cujus est determinare de substantia, ejus est determinare de ejus operatione: est enim universaliter liber Praedicamentorum de simplicibus conceptibus, vel de conceptibus, quos format, vel quae sunt intelligibilia, secundum quod sunt dicibilia, et ordinabilia in Genere per se, de illis est, quae cadunt sub operatione intellectus. De secunda est liber Perihermenias, et non de operatione intellectus ; intellectus enim componens, vel dividens, format enuntiationem, de qua in hoc libro intenditur, et non est enuntiatio ipse actus intellectus, sed magis agitur ab intellectu. De istis autem, quae cadunt sub tertia operatione intellectus, sunt libri Logicae novae, in qua docetur quando est procedendum a noto ad cognitionem ignoti habendam.

Liber iste, qui dicitur Perihermenias, dicitur proprie de interpretatione: nam interpretatio, secundum Boetium in Prooem. super principium hujus, est vox articulata per se

aliquid significans esse, vel non esse, si tamen In definitione Interpretationis ponatur vox articulata aliquid per se significans; sic est Interpretatio quid commune voci complexae,etincomplexae:sed quia Interpretans vult aliquid exponere, et nihil exponi potest per simplicem dictionem ; Igitur nomina et verba sunt magis partes Interpretationis, quam Interpretationes. Et dictiones syncategorematicae,non habent rationem Interpretationis,quia non sunt dictiones per se significantes. Est enim liber Iste qui dicitur Perihermenias, de Interpretatione, ut exponat aliquid esse, vel non esse, hoc est, de simplici enuntiatione, non enim exponunt aliae orationes, esse, vel non esse. Quia ergo Illa, quae cadunt sub prima operatione Intellectus, sunt partes Illorum, quae fiunt a secunda operatione Intellectus, Ideo ad hunc librum ordinatur per se liber Praedicamentorum: Illa enim, quae cadunt sub secunda operatione Intellectus, sunt partes Illorum, quae cadunt sub tertia ; Ideo liber Iste ordinatur ad alios libros novae Logicae, sed principaliter ad libros Priorum, et mediate ad alios, quia Syllogismus est ex propositionibus. Ex dictis patet, quod est subjectum, et quem ordinem tenet Inter libros logicales; et propter quam necessitatem ; ut propter necessitatem habendi artem de Syllogismo.

Sunt ergo ea quoe sunt in voce, earum quoe sunt in anima passionum notoe, et ea quoe scribuntur, eorum quoe sunt in voce. lib. 1. cap. 1.