Incerti Auctoris Phoenix Lactantio Tributus.

 

0277A Est locus in primo felix oriente remotus,
Qua patet aeterni maxima porta poli;
Nec tamen aestivos, hyemisque propinquus ad ortus;
Sed qua Sol verno fundit ab axe diem.
((5)) Illic planities tractus diffundit apertos:
Nec tumulus crescit, nec cava vallis hiat.
Sed nostros montes, quorum juga celsa putantur,
Per bis sex ulnas eminet ille locus.
Hic Solis nemus est: stat consitus arbore multa
((10)) Lucus perpetuae frondis honore virens.
Cum Phaethontaeis flagrasset ab ignibus axis,
Ille locus flammis inviolatus erat.
Et cum diluvium mersisset fluctibus orbem,
Deucalionaeas exuperavit aquas.
((15)) Non huc exangues morbi, non aegra senectus,
0277B Nec mors crudelis, nec metus asper adit;
Nec scelus infandum, nec opum vesana cupido,
Aut Mars, aut ardens caedis amore furor.
Luctus acerbus abest, et egestas obsita pannis,
((20)) Et curae insomnes, et violenta fames.
0278A Non ibi tempestas, nec vis furit horrida venti;
Nec gelido terram rore pruina tegit.
Nulla super campos tendit sua vellera nubes;
Nec cadit ex alto turbidus humor aquae.
((25)) Sed fons in medio est, quem vivum nomine dicunt,
Perspicuus, lenis, dulcibus uber aquis.
Qui semel erumpens per singula tempora mensum,
Duodecies undis irrigat omne nemus.
Hic genus arboreum procero stipite surgens,
((30)) Non lapsura solo mitia poma gerit.
Hoc nemus, hos lucos avis incolit unica Phoenix:
Unica, sed vivit morte refecta sua.
Paret, et obsequitur Phoebo memoranda satelles:
Hoc natura parens munus habere dedit,
((35)) 0278B Lutea cum primum surgens aurora rubescit,
Cum primum rosea sidera luce fugat:
Ter quater illa pias immergit corpus in undas:
Ter, quater e vivo gurgite libat aquam.
Tollitur, ac summo consedit in arboris altae
((40)) 0279A Vertice, quae totum despicit una nemus:
Et conversa novos Phoebi nascentis ad ortus,
Expectat radios, et jubar exoriens.
Atque ubi sol pepulit fulgentis limina portae,
Et primi emicuit luminis aura levis;
((45)) Incipit illa sacri modulamina fundere cantus,
Et mira lucem voce movere novam:
Quam nec Aedoniae voces, nec tibia possit
Musica Cyrrhaeis assimilare modis.
Sed neque olor moriens imitari posse putatur,
((50)) Nec Cyllenaeae fila canora lyrae.
Postquam Phoebus equos in aperta refudit olympi,
Atque orbem totum protulit usque means;
Illa ter alarum repetito verbere plaudit
Non errabilibus nocte dieque sonis.
((55)) 0279B Atque eadem celeres etiam discriminat horas;
Igniferumque caput ter venerata, silet:
Antistes nemorum, et luci veneranda sacerdos,
Et sola arcanis conscia, Phoebe, tuis;
Quae postquam vitae jam mille peregerit annos,
((60)) Ac se reddiderint tempora longa gravem;
Ut reparet lapsum fatis urgentibus aevum,
Assueti nemoris dulce cubile fugit.
Cumque renascendi studio loca sancta reliquit;
Tunc petit hunc orbem, mors ubi regna tenet.
((65)) 0280A Dirigit in Syriam celeres longaeva volatus;
Phoenicis nomen cui dedit ipsa Venus;
Secretosque petit deserta per avia lucos,
Hic ubi per saltus silva remota latet.
Tum legit aerio sublimem vertice palmam,
((70)) Quae gratum Phoenix ex ave nomen habet;
Et qua nulla nocens animans perrumpere possit,
Lubricus aut serpens, aut avis ulla rapax.
Tum ventos claudit pendentibus Aeolus antris,
Ne violent flabris aera purpureum;
((75)) Neu concreta Noto nubes per inania coeli
Summoveat radios solis, et obsit avi.
Construit inde sibi seu nidum, sive sepulchrum;
Nam perit, ut vivat: se tamen ipsa creat.
Colligit hinc succos et odores, divite silva
((80)) 0280B Quos legit Assyrius, quos opulentus Arabs;
Quos aut Pygmeae gentes, aut India carpit,
Aut molli generat terra Sabaea sinu.
Cinnama dehinc, auramque procul spirantis amomi
Congerit, et misto balsama cum folio.
((85)) Non casiae mitis, nec olentis vimen acanthi,
Nec thuris lachrymae, guttaque pinguis abest.
His addit teneras nardi pubentis aristas,
0281A Et sociat myrrhae pascua grata nimis.
Protinus in strato corpus mutabile nido,
((90)) In talique thoro membra quieta locat.
Ore dehinc succos membris circumque supraque
Injicit, exequiis immoritura suis.
Tunc inter varios animam commendat odores;
Depositi tanti nec timet illa fidem.
((95)) Interea corpus genitali morte peremptum
Aestuat, et flammam parturit ipse calor;
Aethereoque procul de lumine concipit ignem:
Flagrat, et ambustum solvitur in cinerem.
Quos velut in massam cineres in morte coactos
((100)) Conflat, et effectum seminis instar habet.
Hinc animal primum sine membris fertur oriri:
0281B Sed fertur vermi lacteus esse color.
Crevit in immensum subito cum tempore certo,
Seque ovi teretis colligit in speciem:
((105)) Inde reformatur, qualis fuit ante figura,
Et Phoenix ruptis pullulat exuviis.
Ac velut agrestes, cum filo ad saxa tenentur,
Mutari tineae papilione solent.
Non illi cibus est nostro concessus in orbe;
((110)) Nec cuiquam implumem pascere cura subest.
Ambrosios libat coelesti nectare rores,
Stellifero tenues qui cecidere polo.
0282A Hos legit; his alitur mediis in odoribus ales,
Donec maturam perferat effigiem.
((115)) Ast ubi primaeva coepit florere juventa,
Evolat ad patrias jam reditura domos.
Ante tamen, proprio quicquid de corpore restat,
Ossaque, vel cineres, exuviasque suas;
Unguine balsameo, myrrhaque, et thure soluto
((120)) Condit, et in formam conglobat ore pio.
Quam pedibus gestans contendit solis ad ortus,
Inque ara residens, ponit in aede sacra.
Mirandum sese praestat praebetque videnti;
Tantus ibi decor est, tantus abundat honor.
((125)) Principio color est, qualis sub cortice laevi,
0282B Mitia quem croceum punica grana legunt.
Qualis inest foliis, quae fert agreste papaver,
Cum pandit vestes Flora rubente polo.
Hoc humeri pectusque decens velamine fulgent;
((130)) Hoc caput, hoc cervix, summaque terga nitent.
Caudaque porrigitur fulvo distincta metallo,
In cujus maculis purpura mixta rubet.
Clarum inter pennas insigne est desuper, Iris
Pingere seu nubem desuper alta solet.
((135)) Albicat insignis mixto viridante smaragdo;
0283A Et puro cornu gemmea cuspis hiat.
Ingentes oculos credas geminos hyacintos;
Quorum de medio lucida flamma micat.
Aequatur toto capiti radiata corona,
((140)) Phoebei referens verticis alta decus.
Crura tegunt squamae flavo distincta metallo:
Ast ungues roseus pingit honore color.
Effigies inter Pavonis mixta figuram
Cernitur, et pictam Phasidis inter avem.
((145)) Magniciem, terris Arabum quae gignitur ales,
Vix aequare potest, seu fera, seu sit avis.
Non tamen est tarda, ut volucres, quae corpore magno
Incessus pigros, pergrave pondus habent:
Sed levis et velox, regali plena decore.
((150)) 0283B Talis in aspectu se exhibet usque hominum.
Huc venit Aegyptus tanti ad miracula visus;
Et raram volucrem turba salutat ovans.
Protinus exsculpunt sacrato in marmore formam;
0284A Et signant titulo remque diemque novo.
((155)) Contrahit in coetum sese genus omne volantum;
Nec praedae memor est ulla, nec ulla metus.
Alituum stipata choro volat illa per altum;
Turbaque prosequitur munere laeta pio.
Sed postquam puri pervenit ad aetheris auras;
((160)) Mox redit ista; suis conditur ille locis.
At fortunatae sortis filique volucrem,
Cui de se nasci praestitit ipse Deus!
Foemina sit, vel mas, seu neutrum, seu sit utrumque,
Felix, quae Veneris foedera nulla colit.
((165)) Mors illi Venus est; sola est in morte voluptas:
Ut possit nasci, haec appetit ante mori.
Ipsa sibi proles, suus est pater, et suus haeres,
0284B Nutrix ipsa sui, semper alumna sibi.
Ipsa quidem, sed non eadem, quae est ipsa, nec ipsa est.
((170)) Aeternam vitam mortis adepta bono.

 

0283