Selecta in Psalmos

 δὲ καὶ τὸν ἐνενηκοστὸν τρίτον, οὗ ἡ ἀρχή· «Θεὸς ἐκδικήσεων Κύριος,» καὶ τὸν ἐνενηκοστὸν τέταρτον, οὗ ἡ ἀρχή· 12.1057 «∆εῦτε, ἀγαλλιασώμεθα τῷ Κυρίῳ,»

 ψαλμοὶ «ὑπὲρ τῶν ληνῶν» τρεῖς ὄντες, ὅ τε ὄγδοος, καὶ ὁ ὀγδοηκοστὸς, καὶ ὁ ὀγ δοηκοστὸς τρίτος, δοκοῦσί μοι τὸ ἄθροισμα τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὸ πλῆθος τῶ

 ἐλπίδος μου. Ἐπὶ τὴν Ἰδουμαίανἐκτενῶ τὸ ὑπόδημά μου· ἐμοὶ ἀλλόφυλοι ὑπετάγη σαν.» Μετὰ γοῦν τῶν Ἰσραηλιτικῶν φυλῶν, καὶ τὸν Μωὰβ, καὶ τὴν Ἰδουμαίαν, κ

 ρήνη ἐν τοῖς ὀστέοις μου ἀπὸ προσώπου τῶν ἁμαρτιῶν μου,» καὶ τὰ ἑξῆς· καὶ δι' ὅλου δὲ τοῦ ψαλμοῦ τὴν ἐπὶ τῇ πραχθείσῃ ἁμαρτίᾳ κατάστασιν σημαίνει. Ὡσα

 εἴρηται· «Ὁπότε μετεμόρφωσε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ἐναντίον Ἀβιμέλεχ·» ὁ δὲ Ἀκύλας· «Ὅτε ἠλλοίωσε τὸ γεῦμα αὐτοῦ.» ∆ιὸ καὶ προϊὼν ἐν τῷ ψαλμῷ τὴν ἱερὰν, ὡς

 Σύμμαχον· «Ἐπετελέσθησαν προσευχαὶ ∆αυΐδ·» κατὰ δὲ τὴν πέμπτην ἔκδοσιν· «Ἀνεκεφαλαιώθησαν προσευχαὶ ∆αυΐδ.» Ἐν τούτῳ ἀνεκεφαλαιώθησαν, ἐν τῷ πάντα τὰ

 ψαλτηρίου» καὶ «ἐν ψαλμοῖς,» καὶ «τῷ νικοποιῷ,» καὶ «ἐπινίκιος» ἐπιγέγραπται. Τὸν ὅμοιον δὲ τρόπον ἐπι στήσεις καὶ τοῖς λοιποῖς, ὅσοι τῆς ὁμοίας ἠξίων

 Ἰωάννου, καὶ τοῦ Ἡσαΐουνομιστέον λέγεσθαι, ἀλλὰ καὶ περὶ πάσης θείας Γρα φῆς ὁμολογουμένως καὶ παρὰ τοῖς μετρίως ἐπαΐειν λόγων θείων δυναμένοις, πεπλη

 καὶ τοὺς ἐνδεχομένους καρποὺς, καὶ τὰς διαφορὰς τῶν ποιοτήτων· οὕτως ἡμεῖς ὑπολαμβάνο μεν περὶ πάντων τῶν ἐξ ἐπιπνοίας τοῦ ἁγίου Πνεύ ματος ἀναγεγραμμ

 Σο λομῶντος, νῦν δὲ ξύλον πεφυτευμένον «παρὰ τὰς διεξ όδους τῶν ὑδάτων,» ὄντων λόγων διεξοδικῶν, ἢ νόμῳ διαλεκτικῷ διαιρετῶν· οὗ ξύλου καρποὶ μὲν τὰ π

 «μεταπεφυτευμέ νον.» Πόθεν γὰρ τὸ ξύλον, περὶ οὗ ὁ λόγος, με ταπεφύτευται ἐπὶ ταῖς τῶν ὑδάτων διαιρέσεσιν; Ἢ γὰρ ἐῤῥιζωκὸς ἐν τῷ Πατρὶ, ἐπ' εὐεργεσίᾳ

 ἀποκρίνονται, ὅτι τῶν σωμάτων, ὧν νῦν περικείμεθα. Εἶτα προσεπ ερωτησάντων ἡμῶν πότερον τῆς οὐσίας αὐτῶν ὅλης, ἢ οὐχί; πρὶν βασανίσαι λέγουσιν, ὅτι ὅλ

 πολλὴν ἔχειν παραλλα γήν· οὕτως νοητέον καὶ ἐπὶ τοῦ παρόντος, εἶδος ταυτὸν εἶναι τῷ μέλλοντι, πλείστης ὅσης ἐσομένης τῆς ἐπὶ κάλλιον μεταβολῆς. Ἀναγκα

 σώματος οὐ κολασθή σεται· περὶ οὗ φυσιολογοῦντες τὰ περὶ τοῦ εἴδους καὶ τοῦ πρώτου ὑποκειμένου εἰρήκαμεν. Καὶ τὸ παρὰ τῷ Ἀποστόλῳ δὲ, «Ζωοποιήσει καὶ

 Καὶ οὐ θαυμαστὸν εἰ ἐν ἑνὶ ψαλ μῷ οὐχὶ ἓν πρόσωπόν ἐστι τὸ λέγον· πολλαχοῦ γὰρ τοῦτο ἔστιν ἰδεῖν, ὡς προϊόντες δείξομεν. Καὶ ταῦ τα μὲν πρὸ τοῦ ψαλμοῦ

 τοῖς ἀρχαιο τάτοις. Φασὶ γὰρ τὸν Ἔσδραν ἐν τῇ αἰχμαλωσίᾳ ἑτέ ρους αὐτοῖς χαρακτῆρας παρὰ τοὺς προτέρους παρα δεδωκέναι. Τούτων δὲ ὑπεμνήσθημεν, ἐπεὶ τ

 μαστίγων καὶ ῥάβδων. Πᾶσα γὰρ παιδεία πρὸς τὸ παρὸν οὐ δοκεῖ χαρᾶς εἶναι, ἀλλὰ λύπης· ὕστερον δὲ καρπὸν εἰρηνικὸν τοῖς δι' αὐτῆς γεγυμνασμένοις ἀπο δί

 οὖν ἀπὸ τῶν Γρα φῶν τὴν συντριβήν τινων κεῖσθαι ἐπ' ὠφελείᾳ. Εὕ ρομεν δὴ ἐν τῷ πεντηκοστῷ ψαλμῷ τὸ, «Θυσία τῷ Θεῷ πνεῦμα συντετριμμένον· καρδίαν συντε

 ἑκουσίως ἑαυτὸν ταύτῃ παραδοῦναι. Ἀποκριτέον δὲ πρὸς τὴν ζήτησιν πλειόνων κατὰ τὸν τόπον ἀπο ρουμένων, ὅτι τάχα μέν τινες, τῷ εἶναι νήπιοι, καὶ ἄκοντε

 ἑρμηνευθέντες, δυναμένων δουλεύειν καὶ τῶν υἱῶν τῷ Κυρίῳ, τὸν φόβον μετα ληπτέον εἰς τὴν παρά τισιν εὐλάβειαν ὠνομασμένην, ἥτις οὐδαμῶς κόλασιν ἔχει.

 βασιλείας αὐτοῦ ἐπι θυμήσαντος υἱοῦ, καὶ ἐντελλομένου τοῖς ὑπ' αὐτὸν φείσασθαι τοῦ παιδαρίου Ἀβεσσαλώμ. Πολλαχοῦ τῆς Γραφῆς εὕρομεν ∆αυῒδ εἶναι τὸν Χρ

 τὸν πατέρα θλίβει μοχθηρὸς υἱὸς τὸν γεγεννη κότα, ἀλλὰ διὰ τὴν ἐκείνου στοργὴν ἀκολουθεῖ τὸ πάντως θλίβεσθαι αὐτὸν ἐπὶ τοῖς ἁμαρτήμασι τοῦ υἱοῦ· τὸν α

 πρότερον ἀπηγ γελκέναι τοῖς ἐντευξομένοις ἡμῖν ὡς ηὔξατο. Βέλτιον δὲ οὕτω λῦσαι τὸ ἠπορημένον· Ἡ ἀρχὴ τοῦ ψαλμοῦ περιέχει εὐχήν. Εἶτα μετὰ τὴν εὐχὴν ἀ

 τού των· «Νῦν ἂν κοιμηθεὶς ἡσύχασα· ὑπνώσας δὲ ἂν ἐπαυσάμην μετὰ βασιλέων, βουλευτῶν γῆς.» Ἐδεή θημεν δὲ τῆς διαφορᾶς τοῦ κοιμηθῆναι καὶ ὑπνῶσαι ὑπὲρ

 παρεμβολὴ, οὐ φοβη θήσεται ἡ καρδία μου.» Καὶ ὁ Σωτὴρ ἐν πνεύματι γινώσκων τὰς αἰτουμένας αὐτὸν σταυρωθῆναι μυριά δας λαοῦ τῆς κατατομῆς, καὶ ὁρῶν τὸ

 χρώμενοι πολλάκις οἱ ἀντι κείμενοι προσεγγίζουσιν ἡμῖν τοῦ φαγεῖν τὰς σάρκας ἡμῶν, τουτέστι τὰ ἐκ τῆς σαρκὸς φυόμενα· «Φα νερὰ δέ ἐστι τὰ ἔργα τῆς σαρ

 τί τὸ ἐπικαλεῖσθαι, τῶν μὴ ἐξητακότων τὴν Γραφὴν οἰομένων παντὸς οὑτινοσοῦν ῥέποντος ἐπὶ τὸ εὔξασθαι εἶναι ἔργον· τοῦ δὲ Προφήτου σαφέστατα περιστάντο

 ἐν ἡμῖν, στενοχωρεῖσθε δὲ ἐν τοῖς σπλάγχνοις ὑμῶν.» Εἶτα παρακαλῶν αὐτοὺς διὰ τὴν τοῦ ἁγίου κατάστασιν, φησίν· «Πλατύνθητε καὶ ὑμεῖς.» Καὶ ὧδε τοίνυν

 τῶν κυμά των τοῦ βίου. Ἐναντίοι δὲ τοῖς βαρυκαρδίοις οἱ ὑπὸ τὸν ζυγὸν Ἰησοῦ ἐλαφρὸν τυγχάνοντες. Τάχα δὲ, ἐπεὶ καὶ οἱ μεμαθητευμένοι υἱοί εἰσι τοῦ μαθ

 ὑμῶν κατανύγητε, κ. τ. ἑ. ∆ιὰ τούτων ἔοικε διδάσκειν δεῖν ἕκαστον ἐπὶ τὴν κοίτην ἰόντα ἀπο λογισμὸν ἑαυτὸν ἀπαιτεῖν τῶν μεθ' ἡμέραν πεπρα γμένων, καὶ

 θλίψεως, καὶ ἐξ ελοῦμαί σε, καὶ δοξάσεις με.» Καὶ ἐν τῷ πεντηκοστῷ· «Ὅτι, εἰ ἠθέλησας θυσίαν, ἔδωκα ἂν, ὁλοκαυτώματα οὐκ εὐδοκήσεις. Θυσία τῷ Θεῷ πνεῦ

 ἃ ἡτοί μασεν ὁ Θεὸς τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν.» Πολλοὶ λέγουσι· Τίς δείξει ἡμῖν τὰ ἀγαθά; κ. τ. ἑ. Οἱ μὲν ἁπλούστεροι ὑπολήψονται λέγε σθαι ἐνταῦθα, ὅτι, τῶ

 γένειαν. Οἰήσονται δέ τινες καὶ κατὰ τὰς Γραφὰς ὁμοίως τρία. γένη εἶναι τῶν ἀγαθῶν, καὶ τρία τῶν κακῶν· τὰς γὰρ ἀρετὰς καὶ τὰς κακίας προσιέμενοι εἶνα

 Σωτῆρα ἐληλυθότα, καὶ ὡς κακὰ ἀφῃρη κέναι ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων τὴν τυφλότητα τὴν σωμα τικὴν, καὶ τὴν κωφότητα, καὶ τὴν πάρεσιν τῶν με λῶν, καὶ πᾶσαν νόσον

 νειν· τῷ δ' οὖν Ἰὼβ ὁ διάβολος κακὸν οὐκ ἦν· «Ἐπεὶ τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθὸν ὁ Θεὸς, τοῖς κατὰ πρόθεσιν κλητοῖς οὖσιν.» Ἔτι δὲ π

 καί· «Ἐὰν μὴ Κύ ριος φυλάξῃ πόλιν, εἰς μάτην ἠγρύπνησεν ὁ φυλάσ σων.» Οἰκοδομεῖ δὲ οἶκον πᾶς ὁ προκόπτων, καὶ φυλάσ σει πόλιν πᾶς ὁ τέλειος· μάταιον δ

 τὴν ἀναγωγὴν αὐτῶν ζητητέον, τοῦ Λόγου τὰ τῆς ψυχῆς πάθη θεραπεύειν διὰ τούτων τῶν ἱστορικῶν δηλουμένου. Οὐκ ἄτοπον δὲ ἐπὶ τοῖς τοιούτοις καὶ κατὰ τὴν

 σημείωσιν, τοῦ φυγεῖν ἀπὸ προσ ώπου τόξου, ὅπως ἂν ῥυσθῶσιν οἱ ἀγαπητοί σου·» ἐν δὲ τῷ Ἰεζεκιήλ· «Καὶ δόξα Θεοῦ Ἰσραὴλ ἀνέβη ἀπὸ τῶν χερουβεὶμ, ἡ οὖσα

 προσοχῇ τοῦ ∆ε σπότου. Οὐδεὶς δὲ ὑπὸ ἁμαρτίας βασιλευόμενος ἐρεῖ τῷ Θεῷ· «Ὁ βασιλεύς μου·» καὶ ὧν θεὸς ἡ κοιλία, οὐκ ἐροῦσι, «Θεός μου,» τῷ Θεῷ. Τὸ πρ

 ἄνθρωποι καὶ δαίμονες φθονεροὶ, λυπούμενοι ἐπὶ τοῖς ἀγαθοῖς τῶν κατορθούντων. Τοῦτο δὲ θεωρή σας καὶ ὁ προκείμενος οὐ τῇ ἑαυτοῦ δυνάμει δέδωκε τὸ ἀπομ

 αὐτοῦ. Τὸ γὰρ μάλιστα τοῖς δικαίοις ἦν περι σπούδαστον. «Ἐπίστρεψον,» οἷον, Εἰς τὴν οἰκειότητα ἀποκατάστησον. Ἀλλὰ καὶ ῥῦσαι ἐν πολεμίοις αὐτὴν οὖσαν.

 χρήσιμον τὸ ῥητόν. Εἰ ἐποίησα, φησὶ, τοῦτο ὃ πάσχω· εἰ ἐπανέστην τῷ πατρὶ, ἢ παρενόμησα. Προ βάλλεται γὰρ τὸ ἀμνησίκακον, τὸν τοῦ Θεοῦ ἔλεον ἐκκαλούμε

 γνώμην. Λάκκον ὤρυξε, καὶ ἀνέσκαψεν αὐτὸν, καὶ ἐμ πεσεῖται εἰς βόθρον ὃν εἰργάσατο. Ἐπιστρέψει ὁ πόνος αὐτοῦ εἰς κεφαλὴν αὐτοῦ, καὶ ἐπὶ κορυ φὴν αὐτοῦ

 δὲ βραχύ τι παρ' ἀγγέλους ἠλαττωμένον βλέ πομεν Ἰησοῦν, διὰ τὸ πάθημα τοῦ θανάτου δόξῃ καὶ τιμῇ ἐστεφανωμένον.» ∆όξῃ καὶ τιμῇ ἐστεφάνωσας αὐτόν· καὶ κ

 ἐξήλειψε δὲ τὸ τοῦ ἁμαρτω λοῦ ὄνομα, ἐξήλειψεν ἄρα τὴν χειρίστην αὐτοῦ κατά στασιν. Καὶ ἐλπισάτωσαν ἐπὶ σὲ οἱ γινώσκοντες τὸ ὄνομά σου, ὅτι οὐκ ἐγκατέ

 κινοῦνται εἰς ἁμαρτίαν. Κατὰ τὸ πλῆθος τῆς ὀργῆς αὐτοῦ οὐκ ἐκζητή σει, κ. τ. ἑ. Τίς; πότερον ὁ Κύριος, ἢ ἁμαρτω λός; καὶ μήποτε ὁ ἁμαρτωλός. Οὐ γὰρ ἐκ

 ἁμαρτίας τοῦ ἁμαρτωλοῦ καὶ πονηροῦ, αὐτὸς οὐχ εὑρεθήσεται, ὅλος γενόμενος ἁμαρτία καὶ πονηρία· ἢ ἔσται ὅτε ζητηθήσεται αὐ τοῦ ἡ ἁμαρτία, καὶ οὐχ εὑρεθ

 Γενώμεθα πένητες, ἵνα βλέπω σιν ἡμᾶς οἱ τοῦ Κυρίου ὀφθαλμοί. Εἰ δὲ οἱ πλούσιοι οὐκ εἰσὶ πένητες, οὐκ ἐπιβλέπει τοὺς πλουσίους ὁ Κύριος. Τοῖς ὀφθαλμοῖς

 Ὁρίσω καὶ ποιήσω· ὡς καὶ τὸ, «Ὃν ἔθηκε κληρονόμον πάντων·» ὁποῖον καὶ τὸ, «Ἔθετο ὁ Θεὸς ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ πρῶτον ἀποστόλους,» καὶ τὰ ἑξῆς· καὶ πρὸς τοὺς

 ψαλλέτω. Φησὶ γάρ· «Εὐθυμεῖ τις ἐν ἡμῖν; ψαλλέτω.» Ἕξω καὶ εἰς τὸν ἑξῆς χρόνον ἀνεπίληστον ἐν τῇ ψυχῇ τῆς εὐερ γεσίας τὸ μέγεθος. ΨΑΛΜΟΣ ΙΓʹ. Εἶπεν ἄφ

 μετασχηματί ζονται ὡς διάκονοι δικαιοσύνης. «Καὶ οὐκ ἐποίησε τῷ πλησίον αὐτοῦ κακόν.» Ἐὰν μὴ πάντες ἄνθρω ποι ὦσι πλησίον, οὐκ ἀπαγορεύει ἡ λέξις ποιε

 καθάπαξ λέγει μὴ συν άξειν τὰς συναγωγὰς αὐτῶν, ἀλλ' «ἐξ αἱμάτων·» οὐδὲ μὴ μνησθῆναι τῶν ὀνομάτων αὐτῶν ἀπολελυμένως, ἀλλ' ἢ «διὰ χειλέων.» Μή ποτ' οὖ

 Κύ ριον. Ὁ δὲ «Κύριος τὸ πνεῦμά ἐστι» κατὰ τὸν Ἀπόστολον. Ηὐφράνθην, φησὶ, τῇ ἐλπίδι τῆς μετὰ τρίτην ἡμέραν ἀναστάσεως. Ἀγάλλεται γὰρ ἡ γλῶσσα ὡς ἔμψυ

 τοὺς τοιούτους. Ἐκ τῶν ἀνθεστηκότων τῇ δεξιᾷ σου φύλαξόν με ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ, κ. τ. ἑ. Ὁ ἀνθεστηκὼς Χριστῷ, ἀνθέστηκε τῇ δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ. Εἰ δέ ἐστι κ

 καλεῖ τοῦ Θεοῦ. Εὐεργετικὴ δὲ χεὶρ οἱ ἅγιοι ἄγγελοι, δι' ὧν ὁ Θεὸς προνοεῖται τοῦ κόσμου, οἷς ἀντίκεινται δαίμονες, οἱ μὴ βουλόμενοι πάντα ἄνθρωπον εἰ

 ἐγένετό ποτε. Προέφθανον δὲ αὐ τὸν, ἤγουν προῆγον, καὶ αἱ πρὸς θάνατον ἁμαρτίαι, τουτέστι παγίδες· ἀλλ' αὐτὸν οὐχ ἑάλωσαν. Οὐκοῦν χειμάῤῥους ἀνομίας ἐ

 Αἰγύ πτου μετῇρεν, ἵνα φυλάξῃ αὐτὴν, ἄχρις οὗ πεπανθῇ ὁ βότρυς, καὶ μὴ λυμαίνηται αὐτὴν ὗς ἐκ δρυμοῦ. ∆ύναται δὲ σκηνὴν λέγειν καὶ τὴν σωματικὴν φύσιν

 δικαιο σύνην μου, καὶ κατὰ τὴν καθαριότητα τῶν χει ρῶν μου ἀνταποδώσει μοι, ὅτι ἐφύλαξα τὰς ὁδοὺς Κυρίου, κ. τ. ἑ. Ὁ ἐπαίρων ὁσίους χεῖ ρας, καὶ θαῤῥῶ

 ὅστις εἰς πειρασμὸν οὐκ εἰσέρχεται, οὐ τῷ μὴ πειρασθῆναι, ἀλλὰ τῷ μὴ ἁλῶναι ταῖς παγίσι τοῦ πειρασμοῦ. Ὑπερβαίνει οὖν οὗτος τὸ τεῖχος τῆς ἁμαρτίας, ὀπ

 ὥστε αὐ τοὺς γενέσθαι μοι νῶτα, ἢ φεύγοντας. Ῥῦσαί με ἐξ ἀντιλογιῶν λαοῦ, καταστήσεις με εἰς κεφαλὴν ἐθνῶν, κ. τ. ἑ. Ὁ εἰς σημεῖον ἀντιλεγόμενον γενόμ

 ἀκούον ται αἱ φωναὶ αὐτῶν, κ. τ. ἑ. Οὐ ταυτὸν λαλιὰ καὶ λόγος, ἐπεὶ οὐδὲ ταυτὸν ὁ λάλος τῷ λογίῳ· ἢ τάχα λαλιῶν μὲν ὁ φθόγγος, λόγων δὲ τὰ ῥήματα. Ἐν

 ἐν στενῇ καὶ τεθλιμμένῃ τυγχάνων ὁδῷ, ἐπαγούσῃ ἐπὶ τὴν ζωὴν, πάντως ἢ ἐν παντὶ θλίβεται, καὶ ἐν ἡμέρᾳ ἐστὶ θλίψεως· διὸ τυγχάνει τῆς ἐν τῷ ἐπακούεσθαι

 ἐλπίζοντας στεφανοῖ ἐν ἐλέει καὶ οἰκτιρμοῖς. Ζωὴν ᾐτήσατό σε, καὶ ἔδωκας αὐτῷ μακρότη τα ἡμερῶν εἰς αἰῶνα αἰῶνος, κ. τ. ἑ. Ζήτησον εἰ ἡ μὲν ἔστιν ἀπὸ

 ἐγκα τέλιπές με, κ. τ. ἑ. Αὕτη ἡ φωνὴ τοῦ Κυρίου Χριστοῦ, τῷ σταυρῷ προσηλωμένου, καὶ ἄλλως δὲ τυποῖ τὸ ἡμέτερον πάθος. Ἡμεῖς γὰρ ἦμεν οἱ ἐγκα ταλελει

 αὐτῶν τοὺς ἀνθρώ πους κερατιζούσας· λέοντα δὲ τὸν διάβολον ὠρυόμε νον καθ' ἡμῶν, καὶ πολλοὺς καθαρπάζοντα, ἀφ' οὗ λέοντος ἐξέσπασεν ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς δ

 ΨΑΛΜΟΣ ΚΒʹ. Κύριος ποιμαίνει με, καὶ οὐδέν με ὑστερήσει, κ. τ. ἑ. Ὥσπερ τὸ πρόβατον τρέφεται χλόῃ καὶ ὕδατι, οὕτω καὶ ὁ ἄνθρωπος ζωοποιεῖται πράξει κα

 οὐκέτι εἰσαγωγικὴν καὶ ἠθικὴν διδασκαλίαν καθὰ πρότερον, ἀλλὰ μυστικὴν καὶ τὴν τῆς ἀληθείας θεωρίαν. Ἐπίστησον δὲ, εἰ καὶ ὅσον τίς ἐστιν ἐν τῷ βίῳ τού

 ἐν τῷ σκηνώματί σου;» καὶ τὰ ἑξῆς· καὶ ὅρα, ὅτι ἐκεῖ μὲν πρότερον παροικήσει ἐν σκηνώματι Κυρίου ὁ τοιόσδε, ἔπειτα κατασκηνώσει ἐν ὄρει ἁγίῳ αὐτοῦ· ἐν

 τούτου ἐμβληθήσεται ἔξω.» Κύριος δυνάμεων, αὐτός ἐστι οὗτος ὁ βασι λεὺς τῆς δόξης, κ. τ. ἑ. ∆υνάμεων Κύριον αὐ τὸν εἶπον ὡς ἄρχοντα στρατοπέδων. Σημει

 Τα πεινοῦταί τις ἀπαῤῥησίαστος ὢν ἐκ τῆς τῶν ἁμαρτη μάτων συναισθήσεως, καὶ κάμνει διὰ καρποὺς με τανοίας. 12.1273 Μὴ καταισχυνθείην, ὅτι ἤλπισα ἐπὶ σ

 Κύριος. Καὶ ὁ Παῦλος δὲ λέγων, «Ὥστε ἐξαπορηθῆναι ἡμᾶς καὶ τοῦ ζῇν,» τὴν θεῖαν ἔλεγε ζωήν. ∆ειλίαν δὲ οὐ πείσεται ὁ ταῦτα λέγων ἐκ διαθέσεως. «Τοῖς» γ

 τρίτον ἐν πέτρᾳ ὑψοῦται. Αἰτεῖ τοίνυν τὴν Ἐκκλησίαν οἰκεῖν διὰ τοῦ φρονεῖν τὰ ἐκκλησιαστικὰ πάσας τὰς ἡμέρας τῆς πεφω τισμένης αὐτοῦ ζωῆς. Ἐπὶ γῆς, φη

 κακίας, ἐξ ἧς τίκτει τοὺς παρανόμους τούτου υἱούς. Ὥσπερ Παῦλος διὰ τοῦ Εὐαγγελίου γεννᾷ τοὺς Γαλάτας, οὕ τω καὶ διὰ τῆς κακίας ὁ διάβολος γεννᾷ τοὺς

 ὀνόματα εἰς ταύτην τὴν διαφορὰν διαθέσθαι λέγων· «Παρα καλῶ πρῶτον πάντων ποιεῖσθαι δεήσεις, προσευχὰς, ἐντεύξεις, εὐχαριστίας,» μείζονα λέγων ὡς ἐμοὶ

 αὐτοῖς·» ὡσεὶ ἔλεγε· Κατὰ τὰ κρυπτὰ τῶν ἔργων ἀπόδος τὸ ἀνταπόδομα αὐτῶν αὐτοῖς. Ὁ διορατικὸς ἐπιστημο νικῶς τοῖς πράγμασι προσερχόμενος ὡς βλαπτικὰ τ

 Ὅταν γὰρ ὑψωθῶμεν ἀπὸ τῆς γῆς μετεωριζόμενοι καὶ ἐπαιρόμενοι ὑπὸ τοῦ σταυροῦ τοῦ Χρι στοῦ τοῦ εἰπόντος· «Ὅταν ὑψωθῶ, πάντας ἑλκύσω πρὸς ἐμαυτὸν,» ὑψοῦ

 τὸ μὴ σαλεύεσθαι λέγειν 12.1296 ἐν εὐθηνίᾳ ὄντα. Τοῦ Σωτῆρος μέντοι, ὡς πολλάκις εἴπομεν, τὸ ἀνθρώπινον τοῦτο λέγει. Κατὰ δὲ Σύμμα χον, ἐὰν ᾖ, «ἐν τῇ

 καταισχυνθείην εἰς τὸν αἰῶνα, ἐν τῇ δικαιοσύνῃ σου ῥῦσαί με καὶ ἐξελοῦ με, κ. τ. ἑ. Ὡσεὶ ἔλεγε· Μηδὲν τοῦ αἰῶνος μέρος καταισχυνθείην, ἀλλ' ἐφ' ὅλον ἀ

 ἡ σκηνὴ τὸν νοῦν διὰ τῆς ἀληθοῦς γνώσεως φυλάττει ἀπὸ λόγων ἐναντίων καὶ δογμάτων ψευδῶν. Εὐλογητὸς Κύριος, ὅτι ἐθαυμάστωσε τὸ ἔλεος αὐτοῦ ἐν πόλει πε

 ὅτε πᾶσα ἡ γῆ Χριστοῦ Ἐκκλησίαις πεπλήρωτο. Τάχα λέγοιτ' ἄν· Οἱ μὲν ἄνθρω ποι, ἀγαπήσατε, ἡ δὲ γῆ φοβηθήτω. Οἱ δὲ τὴν οἰκου μένην Ἐκκλησίας τοῦ Θεοῦ κ

 Κύριος πάντα τὰ ὀστᾶ αὐτῶν· ἓν ἐξ αὐτῶν οὐ συντριβήσεται, κ. τ. ἑ. Ὀστᾶ νῦν λέγει τὰς δυνάμεις τῆς ψυχῆς, ἢ τὰ δόγματα τὰ ἀληθῆ, τὰ συνέχοντα τὴν ζωὴν

 αὐτὸν Κύριον τῆς δόξης ἐσταύρωσε. Ῥυόμενος πτωχὸν ἐκ χειρὸς στερεωτέρων αὐ τοῦ, κ. τ. ἑ. Ἐντεῦθεν γινώσκομεν, ὅτι χωρὶς Κυρίου πολεμεῖν τοῖς ἐχθροῖς ο

 Ἀποκάλυψον πρὸς Κύριον τὴν ὁδόν σου, κ. τ. ἑ. «Πᾶς ὁ φαῦλα πράσσων μισεῖ τὸ φῶς, καὶ οὐκ ἔρχεται πρὸς τὸ φῶς,» οὐκ ἀποκαλύπτει τὴν ὁδὸν αὐτοῦ πρὸς Κύρ

 σκυθρωπάζων ἐπορευόμην, κ. τ. ἑ. Λεκτέον τοῦτο πρὸς τοὺς γελῶντας πολλὰ, καὶ τερπομένους ἐπὶ γελῴοις. Οἱ φίλοι μου καὶ οἱ πλησίον μου ἐξ ἐναντίας μου

 12.1409 ΨΑΛΜΟΣ ΛΘʹ. Ἀνήγαγέ με ἐκ λάκκου ταλαιπωρίας, κ. τ. ἑ. Λάκκος ταλαιπωρίας κακία καὶ ἀγνωσία. «Καὶ ἔστησεν ἐπὶ πέτραν τοὺς πόδας μου.» Πέτρα ἐσ

 ἐχθροὶ ἠθέλησαν αὐτὸν ἀποθανεῖν, ὡς ἵνα σβέσωσι τὴν δόξαν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ· ἀλλὰ πρὸς τῷ μὴ ἀπολέσθαι καὶ κάμψει ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ πᾶν γόνυ, καὶ π

 ἁγίαις δυνάμεσιν· εἰ δὲ καὶ κατὰ δύναμιν λαμβάνοιτο ἡ ἀρετὴ καὶ ἡ σο φία, καὶ ἐν ταῖς ἀντικειμέναις δυνάμεσιν· εἰ δὲ πὴ μὲν δυνάμει, πὴ δὲ ἐνεργείᾳ, κ

 «Περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου.» Ἢ ἐπαπορητικῶς Χριστὸς λέγει, οἱονεὶ τοι οῦτον ἐμφαίνων· Τί ἀνύεται ἄξιον τοῦ, ἀπωσθέντα με ὑπὲρ σωτηρίας ἀνθρώπων, ἀπὸ

 Θεὸς, ἀρετὴν δὲ καὶ γνῶσιν καταφυτεύει. «Πᾶσα γὰρ φυτεία ἣν οὐκ ἐφύτευσεν ὁ Θεὸς, ἐκριζωθήσεται.» Ἔθνη λέγει τὰς πέντε σατραπείας τὰς ἐν Παλαιστίνῃ, Γ

 πλημμελοῦντες. Ἀπὸ φωνῆς ὀνειδίζοντος καὶ καταλαλοῦντος, κ. τ. ἑ. Τοῦτο λεκτέον πρὸς τοὺς ἐν διωγμοῖς ὑπομείναντας. Καὶ οὐκ ἠδικήσαμεν ἐν ∆ιαθήκῃ σου,

 Τοῦ αὐτοῦ. Μήποτε «ὁ μηρὸς» σύμβολόν ἐστι γενέσεως. Οἱονεὶ οὖν τὸ λεγόμενον τοιοῦτόν ἐστι· Σύναψον τῇ γενέσει σου τὸ αἱρετικὸν τῶν πολεμίων. Καὶ σαφὲς

 πίστιν κληρο νομήσαντες καὶ γνῶσιν. Κληρονομία γὰρ λογικῆς φύσεώς ἐστι γνῶσις Θεοῦ. ΨΑΛΜΟΣ ΜΕʹ. Ὁ Θεὸς ἡμῶν καταφυγὴ καὶ δύναμις, κ. τ. ἑ. Θεὸς μόνος

 ἀγαλλιάσεως· ἵν' ᾖ τό· Κροτήσατε χεῖρας τῷ Θεῷ ἐν φωνῇ ἀγαλ λιάσεως. Εἶναι δύναται πᾶσα ἡ κατὰ Θεὸν, ᾗ ἕπεται τὸ ἀγαλλιᾷν· ἡ δ' ἐναντία κλαυθμός. Καὶ

 μεγάλου βασιλέως. Κατὰ τοῦτο δύναται ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ εἰρῆσθαι, Ἱεροσόλυμα εἶ ναι τοῦ μεγάλου βασιλέως, ὡς ἐνθάδε· «Ὄρη Σιὼν, τὰ πλευρὰ τοῦ βοῤῥᾶ, ἡ πό

 σύνεσις, τίς ἡ ἐπαγγελία; 12.1444 Ὅταν ἡ μελέτη τῆς καρδίας σύνεσίς ἐστιν, οὐκ ἐξέρχονται ἔσωθεν ἀπὸ τῆς καρδίας διαλογισμοὶ πο νηροὶ, οὐδὲ ὑπάρχει τὰ

 σῶσαι τοὺς πιστεύοντας. Ὁ πεπληροφο ρημένος περὶ τῆς μελλούσης κρίσεως, ὅταν ἴδῃ τοὺς σοφοὺς ἀποθνήσκοντας, οὐ νομίσῃ τὸ γινόμενον κατα φθορὰν ὁμοῦ ψυ

 τῆς ἐπουρανίου Σιὼν, ἰσοσθενὴς ὢν τῷ Πατρί· οὐράνιος γὰρ ἦν Θεὸς, καὶ ὅτε ἦλθεν ἐμφα νῶς, ἤτοι ὅτε γέγονε σάρξ. Τότε γὰρ ὁρατὸς γέγονεν ἐλθὼν, οὐ παρα

 ἐστιν ἡ γνῶσις τοῦ Θεοῦ. Ταύτην δὲ τίθεμεν μετὰ μοιχῶν, τὴν ἐκείνων ἀνα λαμβάνοντες. Μοιχὸν ἐνταῦθα τὸν πόρνον καλεῖ, καὶ παντοῖον ἀκόλαστον. 12.1453

 τοῦ ἁμαρτωλοῦ, ὡς τὸ ἐπιστρέ φειν, καὶ ζῇν αὐτὸν, σοφῶς τῶν προκειμένων ἐμνη μόνευσε ῥημάτων κατασκευάζων· Ὅτι, ἐὰν ἐμοὶ μετανοοῦντι συγχωρήσῃς, καὶ ἐ

 ἔχων ἐν ἑαυτῷ ὁ ἅγιος ἔλεγεν· «Ἐγὼ δὲ ὡσεὶ ἐλαία κατάκαρπος.» Ἐλαίᾳ δὲ κατα- κάρπῳ ὁμοιοῖ ἑαυτὸν, ἐπειδὴ ἐλεημοσύνης ἐπικρατού σης ἐν αὐτῷ, ἀκολούθως

 καὶ ἐν τοῖς ἐχθροῖς μου ἐπεῖδεν ὁ ὀφθαλμός μου.» Ἀγα θὸν τὸ τὰ τέως μὴ ὁρώμενα ἐχθρὰ ἡμῶν, ἂν ἔτι λαν θάνωνται ἡμᾶς, ἤδη ποτὲ θεωρηθῆναι, καθὸ ἐχθρά ἐ

 ἀρετήν τις προκόπτῃ, οὐκ ἀφανιζομένου τοῦ παθητικοῦ, συμβαίνει ἐν τῇ λεγομένῃ συμπα θείᾳ γενέσθαι. Ἀμέλει γοῦν καὶ τὸ προκείμενον πρόσωπον, ὠθούμενον

 Καὶ ὁ μὲν Ἰακὼβ ὀρ θρίσας ἐπάλαιε μετὰ ἀγγέλου· Ἀβραὰμ δὲ ἐν μεσημβρίᾳ ἑώρα τοὺς ἀγγέλους· Λὼτ δὲ ἐν ἑσπέρᾳ. Τοῦ αὐτοῦ. «Ἑσπέρας», κατὰ τὴν ἑνδεκάτην

 τ. ἑ. 12.1473 Ἴδωμεν τί ἐστιν ἀληθῶς δικαιοσύνην λαλεῖν, καὶ ὁσαχῶς ἐνδέχεται τὸ τοιοῦτον γίνεσθαι. Καὶ καθ' ἕνα μὲν τρόπον δικαιοσύνην ἔστι λαλεῖν, ὅ

 ἀντὶ τοῦ «συνθλάσει» κατ' ἀλλα γὴν χρόνου. Τοῦτο δὲ αὐτοῖς ὁ Θεὸς ποιεῖ εὐεργετῶν, ἵνα μὴ κατεσθίοντες τοὺς ὑπό σφων ἀπατωμένους ἀν θρώπους ὑπερβαλλού

 Ἔδειξας τῷ λαῷ σου σκληρὰ, κ. τ. ἑ. ∆είκνυ ταί τινι σκληρὰ, ὅταν ἐπιπόνοις περιπέσῃ· ἅπερ ἄν τις δέξηται ἐπὶ μετάγνωσιν προτέρων ἁμαρτη μάτων, οἶνον κ

 προσδοκᾶται δοθησομένη μετὰ τὴν ἀνάστασιν ἐν τῷ μέλλοντι αἰῶνι· ἀλλά γε τῷ ἤδη ηὐ τρεπίσθαι δέδοται τοῖς εἰς αὐτὴν κατὰ καιρὸν τὸν δέοντα ἀχθησομένοις

 αὐτὸν, πᾶσα συναγωγὴ λαοῦ, κ. τ. ἑ. Ὡσεὶ ἔλεγε· Μὴ μόνον τὸ κατ' ἐκλογὴν χάριτος τὸ λεῖμμα· ὅπερ ἔσται, ὅτε πᾶς Ἰσραὴλ σω θήσεται. «Ἐκχέατε ἐνώπιον αὐ

 τῶν 12.1489 οὐχ οὕτως ἐχόντων· οὕτω καὶ ἐπὶ τῶν πνευματικῶν ἀνάλογόν ἐστιν ἑκατέροις. Τῆς ψυχῆς γὰρ τὴν ὑπερ έχουσαν τροφὴν εἰδὼς ὁ προφήτης, ταῦτά φη

 ἐξηρεύνησαν ἀνομίαν. Ἐξηρεύνησαν ἀνομίαν, ἐξέλιπον ἐξερευνῶντες ἐξερευνήσει, κ. τ. ἑ. Τοῦτο καὶ οἱ τῆς ἀληθείας παραχαράκται ποιοῦσι. ∆έον τὸν νόμον ἐ

 δι καιοσύνης καταυγάσων φωτί. Εἶτα τὴν δύναμιν ὡς ἔνεστι τοῦ Θεοῦ διηγεῖται. Ἑτοιμάζων ὄρη ἐν τῇ ἰσχύϊ αὑτοῦ, κ. τ. ἑ. Ἑτοιμάζων ὄρη, ἀντὶ τοῦ, τοὺς μ

 φοβερὰ ἔργα Κυρίου· τὰ γὰρ ἀνάλογα τοῖς ποιήμασι Κυρίου θαυμάσια αὐτοῦ ἐν τῷ βυθῷ οὐκ ἔστι φοβερά. Πᾶσα ἡ γῆ προσκυνησάτωσαν, κ. τ. ἑ. Καὶ παρὰ τῷ Ἀπο

 τυγχάνει, ὅτε μὴ ἄλλου τυγχάνει, ἀλλὰ τῷ Θεῷ ἀναφέρεται καθ' ὃν τρόπον δεῖ τὸ θυμίαμα ἐνώπιον αὐτοῦ. Καὶ μετὰ κριῶν δὲ ἡ προσευχὴ γίνεται ἤτοι ἡ προσφ

 ἀλλ' ὡς καπνός εἰσιν οἱ μισοῦντες, καπνὸς ὁ βλαβερὸς ὄμμασιν. «Ὡς τήκεται κηρὸς ἀπὸ προσ ώπου πυρὸς,» καὶ τὰ ἑξῆς. Ὥσπερ σῖτος μὲν οἱ δί καιοι, ἄχυρον

 ἔδωκε δόματα τοῖς ἀνθρώποις·» δόματα λέγων τὰ χαρίσματα τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Οὕτω τὴν κατάβασιν τοῦ Σωτῆρος δείξας καὶ τὴν τῶν δαιμονίων κατάλυσιν, δε

 τὸ ἀν ήκοον τῶν μὴ πειθομένων αὐτοῦ τῇ διδασκαλίᾳ λέγε ται. Εἰ δὲ καὶ πρὸς τὸ μὴ δεῖν ἐκκακεῖν προσευχό μενον, ἀλλὰ βοᾷν ἡμέρας καὶ νυκτὸς πρὸς τὸν Θε

 συλλυπούμενον, καὶ οὐχ ὑπῆρξε, καὶ παρακαλοῦντα, καὶ οὐχ εὗρον, κ. τ. ἑ. Οὐκ εἴρηται συλλυπούμενόν μοι, ἀλλὰ «συλλυπού μενον,» τὸν κλαίοντα μετὰ κλαιό

 γραμματείας αὐτῶν. Καὶ γὰρ οἶδε τὸ ἀποκτεῖνον γράμμα διδάσκειν τὰ τοῦ ζωο ποιοῦντος Πνεύματος. Οὗτος δὲ, ἐκ νεκρῶν ἀναστὰς, οὗτος καὶ ἀπαγγείλας βραχί

 σου τῷ βασιλεῖ δὸς, καὶ τὴν δικαιοσύνην σου τῷ υἱῷ τοῦ βασιλέως, κ. τ. ἑ. Βασιλεὺς Χριστὸς, βασιλέως Θεοῦ Υἱός· διὸ δὴ αὐτὸς βασιλεύει, ἕως πάντες οἱ

 κακῷ βίῳ θεωρεῖται, ἡ δὲ ἀσέβεια ἐν τοῖς ψευδέσι δόγμασι. Ἐξελεύσεται ὡς ἐκ στέατος ἡ ἀδικία αὐ τῶν, κ. τ. ἑ. «Ἐξίεσαν ἀπὸ λίπους οἱ ὀφθαλ μοὶ,» κατὰ

 πονηρὸς ἐχθρὸς ἐν τοῖς ἁγίοις ἐστί. Καὶ νῦν πονηρεύεται ὁ ἐχθρὸς ἐν τῷ ἁγίῳ, τουτέστιν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ. Καὶ ἐὰν ἐκπέσῃ τις τῶν ἑορτῶν τοῦ Θεοῦ, ἐγκαυχῶ

 κ. τ. ἑ. Ἡ ἐν Χριστῷ Ἐκκλησία τοὺς δύο στίχους λέγει. ∆ιηγήσομαι πάντα τὰ θαυμάσιά σου. Ὅταν λάβω καιρὸν, κ. τ. ἑ. Ὁ Σύμμαχος· «Ὅταν λάβω τὴν συναγωγή

 ὥσπερ δορκὰς ἐκ βρόχων, καὶ ὥσπερ ὄρνεον ἐκ παγίδος.» Τοῦ αὐτοῦ. Οὕτως ἄνδρες πλούτου, ὡς ἄνδρες αἱμάτων· οἱ γὰρ ἔχοντες τὰ πάθη ἄνδρες, τούτων τῶν πα

 ἑ. Πρώτη μὲν ἡ βροντὴ τῆς ἀστραπῆς, ἡ δ' ἀστρα πὴ ὁρᾶται πρώτη. Ἐν τῇ θαλάσσῃ ἡ ὁδός σου, καὶ αἱ τρίβοι σου ἐν ὕδασι πολλοῖς, καὶ τὰ ἴχνη σου οὐ γνωσθ

 Νόμον ὃν οὐκ ἠπίστατο, ἤκουσεν. Οὐκ ἔσται ἐν σοὶ Θεὸς πρόσφατος, κ. τ. ἑ. Πρόσφατός ἐστι Θεὸς ὁ μηδὲν οὐσιῶσαι δυνάμενος, ἢ ὁ τῇ κακίᾳ πεποιωμένος. Πλ

 δικαιοσύνη σου ἐν γῇ ἐπιλελησμένῃ, κ. τ. ἑ. Γῆ ἐπιλελησμένη ἐστὶ ψυχὴ λογικὴ τῶν τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐστερημένη καρπῶν. Οἱ φοβερισμοί σου ἐξετάραξάν μ

 κ. τ. ἑ. Ὅπλον Χριστοῦ γνῶσις ἀληθὴς, καὶ ὁ κυκλούμενος ὑπ' αὐτῆς οὐ πτοηθήσεται. Ἀπὸ βέλους πετομένου ἡμέρας, κ. τ. ἑ. Ἀκάθαρτόν τινα δύναμιν νῦν βέλ

 ἑ. Κατάπαυσις Κυρίου, γνῶσις αὐτοῦ· ὁ δὲ εἰσελθὼν εἰς αὐτὴν ἀνα παύσεται ἐπ' αὐτῆς. ΨΑΛΜΟΣ Εʹ. Ἄσατε τῷ Κυρίῳ ᾆσμα καινὸν, κ. τ. ἑ. Ὁ παλαιὸς ἄνθρωπος

 Εὐλόγει ἡ ψυχή μου τὸν Κύριον, καὶ πάντα τὰ ἐντός μου τὸ ὄνομα τὸ ἅγιον αὐτοῦ, κ. τ. ἑ. Τὰ ἐντὸς τοῦ ἔσω ἀνθρώπου ἐστὶν ἡ νοητικὴ δύνα μις, καὶ διανοη

 τέχνην τὴν περὶ τὴν ὕλην γινομένην. Ἐκεῖ ἑρπετὰ ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμὸς, κ. τ. ἑ. Τῶν ἑρπετῶν ἀνθρώπων διὰ τὴν κακίαν οὐκ ἔστιν ἀριθμός· «Ὁ γὰρ ἀριθμῶν,

 ἑ. Βεελ φεγὼρ εἴδωλον τοῦ Βὴλ ἐν τῷ τόπῳ τοῦ Φεγώρ. Καὶ ἔφαγον θυσίας νεκρῶν, κ. τ. ἑ. Τελετὰς ἤγαγον τῷ Βεελφεγὼρ, μνησθέντες ἐν τοῖς μυστη ρίοις αὐτ

 περιεργάζεσθαι τὴν γέ νεσιν τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ Ἑωσφόρου, οὐ τῆς ἡμετέ ρας ἐστὶ δυνάμεως. Πολὺς γὰρ ὁ περὶ τούτου λόγος καὶ δυσθεώρητος. Κρινεῖ ἐν τοῖ

 τ. ἑ. Ὡς μὲν πρὸς τὴν ἱστορίαν ἅπαξ ἐν τῇ ἐρή 12.1573 μῳ στρέψας τὴν πέτραν ἐπότισε τὸν Ἰσραήλ· ὡς δὲ πρὸς τὸ πνεῦμα ἀεὶ στρέφει τὴν πέτραν, ἥτις ἐστὶ

 συγκατάθεσις. Ἐγὼ δὲ εἶπα ἐν τῇ ἐκστάσει μου· Πᾶς ἄνθρω πος ψεύστης, κ. τ. ἑ. Εἰ ἄνθρωπος καὶ ὁ ∆αυῒδ, ψεύ στης ἐστίν· εἰ δὲ ψεύστης ἐστὶ, λέγων ἑαυτὸ

 ἐπολέ μησάν με, εἰπάτω δὴ Ἰσραήλ.» Εἰπάτω δὴ οἶκος Ἀαρὼν, κ. τ. ἑ. Ἐὰν μή τις ᾖ Ἰσραὴλ, ἢ οἶκος Ἀαρὼν, ἢ φοβούμενος τὸν Κύριον, οὐ γεύεται τῆς χρηστότ

 τὸ, «Τίς ἐστιν οὗτος ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης;» Εἰσὶ μέν τοιγε αἱ μὲν ὑπὸ πολλοὺς πύλαι δικαιοσύνης, ἡ δὲ τίς μόνου τοῦ Κυρίου πύλη; Πύλας οὖν δικαιοσύνης

 καρπὸν αὐτῶν δώσουσιν ἐν καιρῷ αὐτῶν,» διὰ τὸ γεγενῆσθαι αὐτοὺς «ξύλα πεφυτευμένα παρὰ τὰς διεξόδους τῶν ὑδάτων.» Τοῦ αὐτοῦ. «Πυκάζοντα» δὲ τὰ χερουβί

 δηλονότι τὴν δικαιοσύνην ἐν ταῖς ὁδοῖς τοῦ Θεοῦ πορευθήσονται. Οὐκοῦν ὁδοὶ τοῦ Θεοῦ εἰσιν αἱ θεωρίαι τῶν γεγονότων, ἐν αἷς πορευ σόμεθα δικαιοσύνην κα

 μνᾶς ὁ χαρισάμενος αὐτὰς αὐτῷ δεσπότης. Ἀποκάλυψον τοὺς ὀφθαλμούς μου, καὶ κατα νοήσω τὰ θαυμάσια ἐκ τοῦ νόμου σου, κ. τ. ἑ. Ὁ νόμος ἀποκαλύψεως δεῖτα

 τρέχουσα τῆς ὁδοῦ τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ. Οὕτω μὲν ἡ πλατεῖα καὶ εὐρύχωρος ὁδὸς ἀπάγει ἐπὶ τὴν ἀπώλειαν, ἡ δὲ στενὴ καρδία, καὶ μὴ χωροῦσα ἐν ἑαυτῇ μονὴ

 γὰρ ἐν τῇ ζωῇ ταύτῃ μόνον ἐν Χριστῷ ἠλπικότες ἐσμὲν, ἐλεεινότεροι πάντων ἀνθρώπων ἐσμὲν, ὅτι κακούμεθα νῦν καὶ οὐκ ἐπ' ἐλπίδι μελλούσης ζωῆς. Ζωὴ δὲ ἡ

 ἐξεγειρόμην τοῦ ἐξομολογεῖσθαί σοι ἐπὶ τὰ κρίματα τῆς δικαιοσύνης σου, κ. τ. ἑ. Λεκτέον τοῦτο πρὸς τοὺς ἀμελοῦντας νύκτωρ τῶν προσευχῶν. Ἐτυρώθη ὡς γά

 ἀντὶ τοῦ ἐν ταῖς ἁγίαις αὐτοῦ δυνάμεσιν. Πάντων γὰρ ἐκεῖ τε ταγμένων οὐδεμία λόγου παράβασις· «οὐρανῷ» δὲ οὐ τῷ παρερχομένῳ, εἰ καὶ ἐν αὐτῷ πάντα τετα

 Σημαίνει τοὺς ἐκ περιτομῆς Ἰουδαίους· ὑπὲρ τούτους γὰρ ὁ Χριστιανὸς ἐσοφίσθη τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ, πνευματικῶς τὸν νόμον νοῶν καὶ φυλάτ 12.1608 των. ∆

 ποιῆσαι κρεῖσσον αἱροῦμαι. Τοῦτο οὖν εὐδόκησον, Κύριε. Καὶ ἐπὶ ἄλ λων δὲ ὁμοίως τῶν κατὰ τὸν βίον ἡμῶν τοιαῦτα εὑ ρήσομεν, ὧν τινὰ μὲν ποιοῦμεν ὡς προ

 τῷ μὴ τούτοις ὁμοιωθῆναι. Ἐκκλίνατε ἀπ' ἐμοῦ, πονηρευόμενοι, καὶ ἐξ ερευνήσω τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ μου, κ. τ. ἑ. Ἐὰν μὴ ἐκκλίνωσιν ἀφ' ἡμῶν οἱ δαίμονες

 «Ἠκύρωσαν.» ∆ιὰ τοῦτο πρὸς πάσας τὰς ἐντολάς σου κατωρ θούμην, πᾶσαν ὁδὸν ἄδικον ἐμίσησα, κ. τ. ἑ. Ὁ μὴ πάσας τὰς ἐντολὰς κατορθώσας οὐδὲ πᾶσαν ὁδὸν ἄ

 αύτη· πρόσκαιρός τε γὰρ καὶ σφαλλομένη τὰ πολλά. Καὶ ὁ νόμος σου αὐτὸ χρῆμα ἀληθείας, σφόδρα ἀλη θεύων ἐν πᾶσι. Νοεῖται δὲ ἀλήθεια καὶ ἡ ὀρθότης κατὰ

 νόμου σου οὐκ ἐπελαθόμην, κ. τ. ἑ. Μακάριον ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ταπεινοῦσθαι· φησὶ γὰρ Ἰάκωβος· «Ταπεινώθητε ἐνώπιον Κυρίου, καὶ ὑψώσει ὑμᾶς.» Ὅταν τοίνυ

 ἀγαπῶσι τὸν Κύριον. «Ὅστις γὰρ σκανδαλίσῃ, φησὶν, ἕνα τῶν μικρῶν τούτων.» Οἱ δὲ ἀγαπῶντες τὸν Κύριον οὐ σκανδαλίζονται. Οἱ μικροὶ οὐκ ἀγαπῶσι τὸν Κύρι

 φησὶν, ἐν ὑμῖν; ψαλ λέτω»), οὕτω τὸ ὑμνεῖν τῶν θεωρούντων τοὺς λόγους τῶν δικαιωμάτων ἐστίν. Ἀλλὰ τὸ μὲν ψάλλειν ἀν θρώποις ἁρμόζει, τὸ δὲ ὑμνεῖν ἀγγέ

 ἠκονημένα, ἐναντία ὄντα τοῖς βέλεσι τοῦ πονηροῦ. Οἴμοι· ὅτι ἡ παροικία μου ἐμακρύνθη, κατ εσκήνωσα μετὰ τῶν σκηνωμάτων Κηδὰρ, κ. τ. ἑ. Οὐκ ἔστι τοῦ αὐ

 τὸν κατοι κοῦντα ἐν τῷ οὐρανῷ, κ. τ. ἑ. Ὁ Θεὸς ἐν μὲν τοῖς σωματικοῖς οὐρανοῖς ὡς δημιουργὸς κατοικεῖ διὰ τῆς πολυποικίλου σοφίας αὐτοῦ· ἐν δὲ τοῖς νο

 τοῦ ἐχθροῦ ὡς πρὸς μόνους αὐτὴν ἰσχύουσαν τοὺς ῥᾳθυμοῦντας· Πνεύματος γάρ τε ἐλάβομεν χάριν, καὶ τρεφόμεθα τῷ τοῦ Χριστοῦ αἵματί τε καὶ σώματι. Τοῦ αὐ

 «Στόμα δικαίου μελετᾷ σοφίαν·» καὶ τὸ, «Ἄνοιγε σὸν στόμα λόγῳ Θεοῦ·» καὶ ὅμοια τῷ, «Τὸ στόμα ἡμῶν ἀνέῳγε πρὸς ὑμᾶς, Κορίνθιοι·» τότε ἀλη θεύοντες φήσο

 πάντες οἱ φοβούμενοι τὸν Κύριον, οἱ πορευόμενοι ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ, κ. τ. ἑ. Πολλαὶ ὁδοὶ Κυρίου, ἐν αἷς οἱ πορευόμενοι μακάριοι, ἀφ' ὧν ἔστιν ὁδεῦσαι

 παρατηρήσῃς, Κύριε, Κύριε, τίς ὑποστήσεται, κ. τ. ἑ. Ἐὰν αἱ κατὰ διάνοιαν ἁμαρτίαι, τὸν νοῦν ἀκάθαρτον ποιοῦσαι, τῆς τοῦ Θεοῦ γνώσεως αὐτὸν ἀφιστῶσιν,

 πέραν τοῦ Ἰορδάνου. Λόγος δὲ τοὺς ἀποστατήσαντας τῶν ἀγγέλων ἐπὶ τοῦτο τὸ ὄρος ἐσκέφθαι περὶ τῆς ἀποστασίας αὐτῶν καὶ συνθήκας πεποιη κέναι. Τοῦ αὐτοῦ

 σημαίνει· 12.1656 κεῖται δὲ καὶ ἐπὶ τῆς ἐξομολογήσεως τῶν ἁμαρτιῶν, ὡς ἐνταῦθα. Τοῦ αὐτοῦ. Θεὸς θεῶν ἐστιν ἐκείνων τῶν πρὸς οὓς ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ἐγένε

 κρεμάσασαι τὰ συντελοῦντα εἰς τὴν πρακτικήν. Ὅτι ἐκεῖ ἐπηρώτησαν ἡμᾶς οἱ αἰχμαλωτεύσαν τες ἡμᾶς λόγους ᾠδῶν, καὶ οἱ ἀπαγαγόντες ἡμᾶς· Ὕμνον ᾄσατε ἡμῖν

 κορυφὴν τοῦ Καρμήλου, ἐκεῖθεν ἐξερευνήσω καὶ λήψομαι αὐτούς· καὶ ἐὰν καταδύσωσιν ἐξ ὀφθαλμῶν μου εἰς τὰ βάθη τῆς θαλάσσης, ἐκεῖ ἐντελοῦμαι τῷ δράκοντι

 τῆς μελλούσης κρίσεως, καθ' ἣν τῶν ἀσεβῶν τῷ πυρὶ παραδιδομένων εἰς ἄνεσιν οἱ δίκαιοι παραληφθήσονται. Ἐντεῦθεν καὶ Σολομὼν ὠφεληθεὶς εἶπεν· «Ὅτι πᾶν

 ἐποίησά σοι, ἢ τί ἐλύπησά σε;» οὐδεὶς ζῶν δικαιωθήσεται· ἐνώπιον μὲν γὰρ Κυρίου οὐ δικαιωθήσεται πᾶς ζῶν· ἐνώπιον δὲ ἀνθρώπων οὐ μόνον ἀδίκων, ἀλλὰ κα

 Κύριον μακαρίου οἱ υἱοὶ «ὡσεὶ νεόφυτά» εἰσιν «ἐλαιῶν κύκλῳ τῆς τραπέζης» αὐτοῦ· τῶν δὲ ἀλλο τρίων υἱῶν οἱ υἱοὶ «ὡς νεόφυτα ἱδρυμένα ἐν τῇ νεότητι αὐτῶ

 τὸν μετέχοντα τῆς 12.1676 ἕξεως· οὕτω καὶ ἐλεημοσύνην ἀγαπᾷ καὶ κρίσιν, του τέστιν ἐλεήμονα καὶ δικαιόκριτον. Καὶ παρὰ Παύλῳ «ἀγάπη οὐ περπερεύεται,»

 λόγον αὐτοῦ τήκει αὐτά. Ἐξαποστελεῖ τὸν λόγον αὐτοῦ, καὶ τήξει αὐτὰ, κ. τ. ἑ. Ἡ χιὼν καὶ ὁ κρύσταλλος, καὶ ἡ ὁμίχλη καὶ τὸ ψῦχος κατὰ στέρησιν τοῦ ἡλί

 ἔθνεσιν,» ἐν τοῖς ἑτεροδόξοις· «ἐλεγμοὺς δὲ ἐν τοῖς λαοῖς,» τοῖς ἁμαρτάνουσι, κατὰ τὸν βίον νο μιζομένοις ἐκκλησιαστικοῖς. Τοῦ δῆσαι τοὺς βασιλεῖς αὐτ

 μὴ ἔχων, οὐκ ἔστιν εὔηχον κύμβαλον. Πᾶσα πνοὴ αἰνεσάτω τὸν Κύριον, κ. τ. ἑ. Εἰ τὸ φῶς τοῦ Κυρίου κατὰ τὸν Σολομῶντα ἡ πνοὴ ἀνθρώπων ἐστὶ, πᾶσα λογικὴ

Selecta in Psalmos

ΕΚ ΤΩΝ ΩΡΙΓΕΝΟΥΣ ΕΙΣ ΨΑΛΜΟΥΣ. 12.1053 ∆ιὰ τοὺς ἐπιγεγραμμένους ψαλμοὺς «εἰς τὸ τέ λος,» ἐπελεξάμεθα τοὺς ὅρους αὐτοῦ, ἐκ μὲν τῶν Ἀριστοτέλους οὕτως ἔχοντας· Τέλος ἐστὶν οὗ ἕνεκεν τὰ ἄλλα, αὐτὸ δὲ μηδενὸς ἕνεκεν· ἢ οὕτως· οὗ ἕνε κεν τὰ ἄλλα, αὐτὸ δὲ οὐκ αὐτῶν ἕνεκα· ἢ οὕτως· δι' οὗ τὰ ἄλλα τις πράττει, αὐτὸ δὲ διὰ μηδὲν ἄλλο· ἐκ δὲ τῶν Ἡροφίλου περὶ Στωϊκῆς ὀνομάτων χρήσεως οὕτως· Τέλος δ' εἶναι λέγουσι κατηγόρημα οὗ ἕνεκεν τὰ λοιπὰ πράττομεν, αὐτὸ δὲ οὐδενὸς ἕνεκεν· τὸ δὲ συζυγοῦν τούτῳ, καθάπερ ἡ εὐδαιμονία τῷ εὐδαιμονεῖν, σκοπόν· ὃ δὴ ἔσχατόν ἐστι τῶν αἱρε τῶν. Εἰ δὲ καὶ οἱ περὶ Θεοῦ ὅροι, καὶ ὅσα σημαίνεται ἐκ τῆς Θεός προσηγορίας, χρήσιμόν τι ἡμῖν παρ έξουσιν, ἐκλεξαμένοις ἀπ' αὐτῶν τοὺς διαφέροντας τῇ Γραφῇ, καὶ αὐτὸς ἐπιστήσεις. Φησὶν οὖν ὁ αὐτὸς Ἡρόφιλος· Θεὸν μὲν γενικώτατα λέγουσι ζῶον ἀθά νατον, λογικὸν, καθὸ πᾶσα λογικὴ ψυχὴ Θεός ἐστιν. Ἄλλως δὲ, ζῶον ἀθάνατον, λογικὸν, καθ' αὑτὸ ὄν· ὡς τὰς ἐν ἡμῖν περιεχομένας ψυχὰς μὴ εἶναι θεούς· ἀπαλλαγείσας δὲ τῶν σωμάτων ἔσεσθαι. Κατ' ἄλλον δὲ τρόπον, Θεὸν λέγεσθαι ζῶον ἀθάνατον, λογικὸν, σπουδαῖον· ὥστε πᾶσαν ἀστείαν ψυχὴν Θεὸν ὑπάρ χειν, κἂν ἐν ἀνθρώπῳ περιέχηται· ἄλλως δὲ λέγεσθαι Θεὸν τὸ καθ' αὑτὸ ὂν ζῶον ἀθάνατον, σπουδαῖον· ὡς τὰς ἐν ἀνθρώποις σοφοῖς περιεχομένας ψυχὰς μὴ ὑπάρχειν θεούς. Καὶ ἔτι ἄλλως λέγουσι Θεόν· Ζῶον ἀθάνατον, σπουδαῖον, ἔχον τινὰ ἐπιστασίαν ἐν τῷ κόσμῳ κατὰ τὴν διοίκησιν, ὃν τρόπον ὁ ἥλιος καὶ ἡ σελήνη. Ἄλλως δὲ λέγει Θεὸν τὸν πρῶτον διοικητι κὸν τοῦ κόσμου. Ἐπὶ πᾶσι δὲ Θεὸν λέγουσι· Ζῶον 12.1056 ἄφθαρτον καὶ ἀγέννητον, καὶ πρῶτον βασιλέα, ἢν ἔχει χώραν ὁ σύμπας κόσμος. Εἰς πέντε βιβλία διαιροῦσιν Ἑβραῖοι τὴν τῶν Ψαλμῶν βίβλον· ὧν τὸ μὲν πρῶτον· «Μακάριος ἀνὴρ ὃς οὐκ ἐπορεύθη ἐν βουλῇ ἀσεβῶν,» ἕως τῶν τελευταίων τοῦ τεσσαρακοστοῦ· τὸ δὲ δεύτερον· «Ὃν τρόπον ἐπιποθεῖ ἡ ἔλαφος,» ἕως πρώτου ἑβδομηκο στοῦ· τὸ δὲ τρίτον· «Ὡς ἀγαθὸς τῷ Ἰσραὴλ ὁ Θεὸς τοῖς εὐθέσι τῇ καρδίᾳ,» ἕως πηʹ· τὸ δὲ τέταρ τον· «Κύριε, καταφυγὴ ἐγενήθης ἡμῖν ἐν γενεᾷ καὶ γενεᾷ,» ἕως τοῦ ρεʹ· τὸ δὲ πέμπτον· «Ἐξομολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ,» ἕως τῶν ἐσχάτων. Ἐγὼ μὲν ᾤμην ἕνα εἶναι ἐν τῇ βίβλῳ τῶν Ψαλ μῶν, ὃς ἐπεγέγραπτο· «Προσευχὴ τοῦ Μωϋσῆ ἀν θρώπου τοῦ Θεοῦ·» τὸ ὕστερον δὲ ἀνακινούμενος περί τινων λογίων Θεοῦ Ἰούλλῳ τῷ πατριάρχῃ, καί τινι τῶν χρηματιζόντων παρὰ Ἰουδαίοις σοφῶν, ἀκήκοα, ὅτι δι' ὅλης τῆς βίβλου τῶν Ψαλμῶν ἀπὸ τῶν αʹ καὶ βʹ, οἱ παρ' Ἑβραίοις ἀνεπίγραφοι, ἢ ἐπιγραφὴν μὲν ἔχοντες, οὐχὶ δὲ τὸ ὄνομα τοῦ γράψαν τος, ἐκείνου εἰσὶν οὗ τὸ ὄνομα φέρεται ἐν τῷ πρὸ τούτων ἐπιγραφὴν ἔχοντι ψαλμῷ. Καὶ περὶ τούτων λέγων, πρότερον μὲν ἔφασκεν, ὅτι τρισκαίδεκά εἰσιν οἱ τοῦ Μωϋσέως· ὡς δὲ ἐξ ὧν ἀκήκοα καὶ αὐτὸς ... τὴν ἀνέφερον ἐπ' αὐτὸν, ὅτι εἰσὶν ἕνδεκα· εἶτα πυθόμε νος τοῦ παρ' αὐτοῖς δοκοῦντος σοφοῦ, ἐμάνθανον, ὅτι εἶεν ἕνδεκα, ὧν τοῦ μὲν πθʹ ἡ ἀρχή· «Κύριε, κατα φυγὴ ἡμῖν ἐγενήθης ἐν γενεᾷ καὶ γενεᾷ·» καὶ τοῦ ἑξῆς παρ' ἡμῖν ἐνενηκοστοῦ φερομένου, ἡ ἀρχὴ ἦν· «Ὁ κατοικῶν ἐν βοηθείᾳ τοῦ Ὑψίστου·» ὃν καὶ αὐτὸν ἔλεγεν εἶναι Μωϋσέως. Ἀλλὰ καὶ τὸν ἔχοντα μὲν ἐπιγραφὴν, οὐ μετ' ὀνόματος δὲ τοῦ γράψαντος αὐτόν· λέγω δὲ τὸν ἐνενηκοστὸν πρῶτον οὕτως ἐπι γεγραμμένον, «Ψαλμὸς ᾠδῆς εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ σαβ βάτου,» ἔλεγεν εἶναι Μωϋσέως, οὗ ἡ ἀρχή· «Ἀγα θὸν τὸ ἐξομολογεῖσθαι τῷ Κυρίῳ, καὶ ψάλλειν τῷ ὀνόματί σου, Ὕψιστε·» ἀνεπίγραφος δὲ ἦν καὶ ὁ ὡς ἐνενηκοστὸς δεύτερος φερόμενος, οὗ ἡ ἀρχὴ, «Ὁ Κύ ριος ἐβασίλευσεν, εὐπρέπειαν ἐνεδύσατο·» ὃν καὶ αὐτὸν ἔλεγεν εἶναι Μωϋσέως· ὁμοίως