Oratoria minora
Σελέντιον ἐκφωνηθὲν ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τῆς βασιλίσσης κυρᾶς Θεοδώρας Ἡ τῶν ἀρετῶν βασιλὶς μετὰ τῆς τῶν ὡρῶν βασιλίδος ἄνωθεν ἡμῖν συνήθως καὶ κατὰ προθεσμίαν ἐφέστηκεν, ὦ σύλλογος ἱερὸς ἐμοὶ καὶ συνειλεγμένος θεῷ. καὶ μὴ θαυμάσητε εἰ κρεῖττόν τι τῆς τοῦ θήλεος φύσεως καὶ ὑψηλότερον φθέγξομαι· ἐκ βασιλείου γάρ, ὡς ἴστε, ἀνθήσασα αἵματος οὐ μᾶλλον τὴν ἁλουργίδα ἢ τὰς τῶν θείων λόγων φωνὰς ὑπερ ηγάπησα καὶ συνήγαγον εἰς ταὐτὸ μαργάρων λαμπρότητας καὶ κανόνων εὐθύτητας, πνευματικὴν βουλὴν καὶ νουθέτησιν καὶ βασιλικὴν στολὴν καὶ συγκόσμησιν. ἐκεῖθεν οὖν μοι συνηράνισται ἃ πρὸς ὑμᾶς διαλέξομαι σήμερον· πλὴν ἀλλὰ κἀμοὶ τὴν ἀκοὴν βραχύ τι χαρίσασθε. ∆ιττὴν οἶδεν ὁ λόγος τροφήν, τὴν μὲν ψυχικήν, τὴν δὲ ἁρμόζουσαν σώματι· ἀλλ' ἡ μὲν ἄνω φέρει τὸν νοῦν, ἡ δὲ κάτω βαρύνει τὸν χοῦν. σῶμα δὲ ἡμεῖς καὶ ψυχὴ καὶ οἷόν τι μίγμα μεθόριον τῆς κρείττονος καὶ τῆς χείρονος φύσεως. εἰ μὲν οὖν οἷόν τε, μόνῃ ζήσωμεν τῇ ψυχῇ καὶ καθαρῶς γενώμεθα τοῦ θεοῦ· καὶ τῆς θείας ἐμφορηθῶμεν τροφῆς, ἥτις ἐστὶν αὐτὸς ὁ θεός, ὁ τῆς ζωῆς ἄρτος, ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβὰς καὶ τὸ ἡμέτερον προσλαβόμενος, ἵνα τοῦ ὑπὲρ ἡμᾶς ἡμῖν μεταδῷ. εἰ δὲ τοῖς πολλοῖς ὁ λόγος προσάντης, δικάσωμεν δικαίως τῷ πράγματι, δῶμεν τῇ ψυχῇ μερίδα καὶ τῇ σαρκί, λεπτύνωμεν τὸ σῶμα δι' ἐγκρατείας, ἵνα συναναχθῇ πρὸς οὐρανὸν τῇ ψυχῇ, λύσωμεν τὸν νοῦν ἀπὸ τοῦ δεσμοῦ, ἵνα μὴ πρὸς γῆν βαρύνηται ἀλλὰ πρὸς οὐρανὸν ἀνάγηται. Πάλιν οὖν ἐντολὴ καὶ βρώσεως ἀποχὴ καὶ ὄφις πειρώμενος τῆς αἰσ θήσεως καὶ ἡ ταύτης μετὰ θελγήτρων πειθώ· ἀλλ' ἡμῖν μέχρι τῆς πρώτης πείρας ἡ πάλη, μηδὲ δὶς ὑποπέσοιμεν τῷ πειράζοντι. τῷ μὲν γὰρ προπάτορι οὐκ ἔχοντι πρὸς ἕτερον βλέπειν παράδειγμα ἀπολογία πρὸς τὸν ἐγκαλοῦντα ἐπινενόηται· ἡμεῖς δὲ τίνα τῶν πάντων αἰτιασόμεθα, εἰδότες ὡς ψεύδεται μὲν ὁ ἐνεδρεύων ὄφις ἡμῖν, ἡ δὲ θῆλυς αἴσθησις ἀπατᾷ καὶ ὁ νοῦς πάσης κατεξουσιάζει δυνάμεως; νηστεύσωμεν οὖν αὖθις ἀπὸ τοῦ ξύλου τῆς ἐπαμφοτεριζούσης νοήσεως, ἵνα κατατρυφήσωμεν γνώσεως, τὴν λίχνον αἴσθησιν τῷ τῆς νηστείας παιδαγωγήσωμεν χαλινῷ, τὰς ὀσφῦς περιζώσωμεν, τὸν τῆς ψυχῆς λύχνον σταγόσιν ἐλέους ἐκκαύσωμεν, ἵνα συνεισέλθωμεν τῷ λόγῳ εἰς τὸν νυμφῶνα τὸν ἄδυτον. ἐὰν γὰρ παχύνῃς τὸ σῶμα τῇ πολυτελείᾳ τῶν ἐδεσμάτων, ὠχύρωσας τὴν εἰρκτὴν καὶ τὴν ψυχὴν τοῦ φωτὸς ἀπεστέρησας· ἂν δὲ τὴν τούτου παχύτητα οἷον ἐκχοΐσῃς διὰ νηστείας, διῄρηκας τὸν εἰργμόν, ἀνεπέτασας τὴν θύραν τῆς φυλακῆς καὶ δέδωκας ἐλευθερίαν τῷ νῷ πρὸς τὴν ἔξοδον. ὁ δὲ τί ποιεῖ ἐξιών; κουφίζει καὶ τὸ σῶμα μετάρσιον <καὶ> πρὸς θεὸν μετατίθεται. Ὁρᾶτε ταύτης τῆς ἀρετῆς τὴν ἰσχύν, ὁρᾶτε τῆς ἐγκρατείας τὴν δύναμιν; αὕτη καὶ πυρὸς πείθει κατατολμᾶν καὶ στόματα θηρῶν χαλινοῖ καὶ ὕδατι πῦρ ἐγείρει καὶ νέφεσιν ἐπιτάττει μὴ ὕειν καὶ αὖθις ἀνοίγει τὸν οὐρανὸν καὶ κατάρδει τὴν γῆν καὶ θάλασσαν διιστᾷ καὶ ποταμὸν διαιρεῖ καὶ διπλᾶ δίδωσι τὰ παράδοξα. νηστεία σώματος ἀποχή, πρὸς τὸν θεὸν πτεροῦσα ἐλπίς, πρὸς τὸν ἐχθρὸν φρουροῦσα ἀσπίς, σαρκὸς νέκρωσις, ψυχῆς ζώωσις, δαιμόνων πτῶσις, ἀγγέλων στάσις· νηστεία καὶ πρὸς τὰ κρείττονα ποδηγὸς καὶ πρὸς τὰ πράγματα συνεργός. πᾶσι γὰρ ὁ νοῦς ἀμιγὴς τοῖς ἀτμοῖς ἐφεστηκὼς καὶ ἀθόλωτος καὶ τῷ νομοθέτῃ δίδωσιν εὐκρινῶς, ὅπως ἂν καὶ τίσι νομοθετήσῃ, καὶ τῷ δικαστῇ κατὰ λόγον διαιρεῖ τὰ συμβαίνοντα. ὁ εἰσπράττων ἀγχινούστερος διὰ ταύτην, ὁ περὶ λόγους ἀκριβέστερος καὶ λεπτότερος, ὁ τὰς ψήφους τιθεὶς ἀκλινέστερος. προσθήσω δὲ καὶ